مسعود مطلبی - استادیارگروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

مراکز علمی – فرهنگی از مهم ترین کانون های اندیشه ورزی و تولید علم هستند و در ارتقای علمی، و همچنین جهت بخشیدن به حرکت های فکری، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای نقش اساسی ایفا می کنند. جامع الازهر به مثابه ی یکی از دانشگاه های بسیار مهم مصر و بلکه جهان اسلام از زمان تاسیس تاکنون فراز و نشیب های مختلفی را از سر گذرانده و در این مدت تاثیر عمده ای بر روندها و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مصر داشته است. نوشتار حاضرکه از متدولوژی تحلیلی– توصیفی و رویکرد جامعه شناسی تاریخی - تحلیلی بهره می گیرد، تلاش دارد ضمن تحلیل نقش الازهر در روندها و نیز تحولات سیاسی و فرهنگی مصر پس از انقلاب ۲۰۱۱ ، مولفه های های تاریخی تاثیر گذار بر کارایی این نهاد ریشه دار در جامعه مصر را بررسی کند. نتایج تحقیق نشان می دهد الازهر به عنوان یکی از مهم ترین نهاد های مذهبی در مصر و در جهان اهل سنت، در جریان انقلاب نقشی حاشیه ای را ایفا کرد و نتوانست بر جریان انقلاب اثرگذار باشد، چنانکه مروری بر اخبار و وقایع مصر و الازهر از زمان انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ که منجر به سقوط دیکتاتوری مبارک شد، نشان می دهد که نقش الازهر نه تنها پیشرو و موثر نبوده است، بلکه منفعل و در بهترین حالت بی طرفانه بوده است و علت این وضعیت را بایستی بیش از هر چیزی، در وابستگی تاریخی الازهر به نهاد دولت در مصر جستجو نمود.

"دانشگاه الازهر", "انقلاب ۲۰۱۱ مصر", "کودتای ژوییه "۲۰۱۳, "اخوان المسلمین", "ارتش"