عوامل موثر بر جلب مشارکت مردمی در توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی: مطالعه موردی ناحیه عمرانی شماره چهار حوزه بندامیر

مردم، منابع و مشارکت سه رکن توسعه پایدار انسانی را تشکیل می دهند. با این تفاوت که مشارکت در مقایسه با دو رکن دیگر نقش ساختاری داشته و دو عامل مردم و منابع در چارچوب آن به فعالیت در می آیند. امروزه کمیابی فزاینده آب کشاورزی و بار مالی بهره برداری و نگهداری زیرساخت ها موجب شده که مدیریت آبیاری مشارکتی بعنوان یک گزیدار مطلوب بمنظور کاهش هزینه های دولت و حفظ و نگهداری از منابع آب و شبکه های آبیاری و زهکشی، مطرح بمنظور کاهش هزینه های دولت و حفظ و نگهداری از منابع آب و شبکه های آبیاری و زهکشی، مطرح گردد. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر جلب مشارکت های مردمی بمنظور توسعه شبکه های مدرن آبیاری و زهکشی در بین بهره برداران ناحیه عمرانی شماره چهار حوزه بند امیر واقع در بخش زرقان شهرستان شیراز بوده است. برای انجام این پژوهش از ترکیب دو روش کمی و کیفی بهره گرفته شد. در بخش مطالعات کیفی از روش مطالعه موردی و در بخش مطالعات کمی از روش پیمایش استفاده گردیده است. جامعه آماری کلیه کشاورزان بهره بردار ناحیه عمرانی مذکور بوده اند. روش نمونه گیری در بخش کیفی بصورت هدفمند و در بخش کمی از نوع تصادفی طبقه بندی شده بوده است. در بخش کیفی علاوه بر دیدگاه های بهره برداران، دیدگاه های اعضای شوراها و دهیاری های روستاهای محدوده پروژه، کارشناسان مشاور و کارشناسان مجری نیز مورد بررسی قرار گرفت. مجموعه یافته های کیفی و کمی پژوهش نشان داد که مشارکت مردم در پیشبرد پروژه نقش بسیار م همی را داشته است و در روند جلب این مشارکت، ارائه اطلاعات شفاف در مورد هزینه ها و چگونگی اجرای پروژه و در نتیجه اعتماد سازی در مردم محلی، ایجاد ارتباط مداوم و حضور مستمر مجریان در منطقه و بودن در کنار مردم، توجه به سابقه اختلافات و تضادهای موجود بین روستاها و اعمال مدیریت تضاد، عدم تخصیص بودجه جهت تملک اراضی در مقابل اعمال نقطه نظرات بهره برداران در بازبینی نقشه ها و اجرای شبکه از مهمترین عوامل موثر بر جلب مشارکت بهره برداران و حضور فعال ایشان در مراحل بازنگری، جانمایی و اجرای شبکه بوده است. بر مبنای یافته ها و نتایج این مطالعه، ده توصیه کاربردی بمنظور اصلاح و بهبود روند پروژه و بکارگیری دستاوردها در پروژه های آتی ارائه گردیده  است.