بررسی علل آلودگی آب زیرزمینی محدوده شهرستان تاکستان به آرسنیک و راهکارهای هیدروژئولوژی جلوگیری از آن

مسئله ای که بطور ثانویه و انسان زاد باعث تهدید آبخوان ها می گردد، آلودگی بخاطر فعالیتهای بشری می باشد. یکی از پارامترهای که وجود آن در آبخوان دشت قزوین، در محدوده شهرستان تاکستان مسجعل شده، حضور آرسنیک است. آرسنیک از نظر بهداشتی به سلامتی انسان آسیب میرساند و مصرف آن در بخش کشاورزی نیز میتواند وارد زنجیره غذایی شده و اثر منفی خود را بجا بگذارد. بر این اساس، طرح شناسایی منشاء آرسنیک در آب زیرزمینی منطقه تاکستان در محدوده آبخوان دشت قزوین، با هدف شناسایی منابعآلودهکننده، میزان گسترش آلودگی و ارائه راهکارهای هیدروژئولوژیکی جهت کنترل آن توسط شرکت آب منطقهای استان قزوین در غالب طرح پژوهشی با کد GZW-۹۰۰۳۶ بعهده دانشگاه خوارزمی (دانشگاه تربیت معلم) قرار داده شده است. بررسی های زمین شناسی نشان می دهد که از نظر تکتونیکی، منطقه در مرز البرز جنوبی و ایران مرکزی قرار دارد. از نظر چینه شناسی، لایه های منطقه عمدتا مربوط به سازند کرج می باشند و از رسوبات آذرین شامل بازیک، آندزیتی، ریولیت با محتوای فلدسپات و سیلیسیت باشد. از نظر زیست محیطی، بر اساس نظر محققین، چنین سنگهایی تا ۱ میلیگرم در کیلوگرم میتوانند آرسنیک در خود داشته باشند. رسوبات درون دشت در پای کوه درشت دانه بوده و به سمت رودخانه ابهر رود کمی ریز می گردند. بررسی های هیدروژئولوژیکی نشان میدهد که ضخامت آبخوان در پای کوه صفر بوده و تا بیش از ۲۰۰ متر در محدوده شهر تاکستان می رسد و به سمت سه راهی شامی شاپ و جاده ابهر، ضخامت آن کم میشود. قابلیت انتقال آبخوان در این محدوده کمتر از ۳۰۰ مترمربع در روز بوده که نشان دهنده پتانسیل کم آبدهی منطقه است. جهت جریان عمومی آب زیرزمینی منطقه، بر اساس سطح تراز آب زیرزمینی اندازه گیری شده در سال ۱۳۸۸ از سمت غرب به شرق است اما در محدوده شهرستان تاکستان از سمت ارتفاعات به جنوب شهر است اما در محدوده سه راهی شامی شاپ و جاده ابهر، آب بصورت شمالی – جنوبی حرکت کرده و در راستای نزدیکی رودخانه ابهر رود، از روند امتداد رودخانه پیروی مینماید و باعث انحراف جریان به سمت غرب به شرق می شود. عمق آب زیرزمینی در منطقه کم بوده و در حدود ۶۰ تا ۷۵ متر تغییر می نماید که نشان می دهد که ضخامت منطقه غیراشباع قابل توجه است.