سمیه کاظمی نجف آبادی - استادیار زبان وادبیات عربی دانشگاه اصفهان
فرزانه حاجی قاسمی - دانشجوی دکتری زبان وادبیات عربی دانشگاه اصفهان

چکیده بررسی و نقد کتاب های درسی دانشگاهی گامی است در جهت بهبود وضعیت کتب آموزشی بر مبنای اهداف تعریف شده و معین، و این امر مولفان را در ارائه مواد آموزشی در قالب کتب درسی یاری می رساند. کتاب فقه اللغه العربیه و علم اللغه الحدیث اثر محمدعلی حسینی (۱۳۸۸) ازجمله تالیفاتی است که «سمت» آن را در زمینه فقه اللغه و زبان شناسی جدید به زبان عربی منتشر کرده است. با توجه به اهمیت آشنایی دانشجویان با دانش زبان شناسی و مباحث زبان شناسی عربی، ارزیابی این کتاب با تکیه بر معیارها و ابزارهای علمی ضروری است تا میزان رعایت اصول آموزشی در آن و تطابق کتاب با چارچوب کتاب های درسی دانشگاهی به دقت بررسی شود. از این رو، مقاله حاضر با رویکردی توصفی تحلیلی به بررسی و نقد کتاب مذکور به عنوان منبع اصلی درس «فقه اللغه» در مقطع کارشناسی می پردازد و میزان کارآمدی آن را در معرفی علم زبان شناسی بررسی می کند. مهم ترین یافته های پژوهش حاضر بیانگر آن است که کتاب سیر منطقی مطالب مرتبط با فقه اللغه را دنبال نکرده است و پاسخ گوی تمام نیازهای دانشجویان برای آشنایی با زبان شناسی عربی نیست. همچنین،  ارائه مطالب در پاراگراف های بلند و طولانی، بهره نبردن از نمودار و تصویر جهت ارتقای درک و فهم دانشجو، خلاصه نکردن از مباحث هر فصل در انتهای آن، ازجمله مواردی است که در تدوین کتاب به آن ها توجه نشده است.  

زبان شناسی, زبان شناسی عربی, نقد و بررسی کتاب, فقه اللغه العربیه و علم اللغه الحدیث, محمدعلی حسینی