علی رضایی کهنمویی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوی، آذربایجان غربی، ایران.

اصل تبعیت پیروان دین توحیدی اسلام از رجال و عالمان دین، عقلا لازم و نقلا مورد سفارش و تاکید قرآن کریم و احادیث است؛ اما درعین حال آسیب هایی متوجه روند این تبعیت است. مقاله حاضر در راستای شناسایی یکی از خطیرترین مصادیق آسیب های مزبور، بر آیه شریفه ۳۱ سوره توبه تمرکز نموده و به روش توصیفی تحلیلی سعی در بازکاوی این آسیب داشته است. بر اساس قرائن موجود، می توان به این نتیجه رسید که آیه شریفه، آسیب متوجه به تبعیت یهود و نصارا از رجال علمی و معنوی دینشان را ابتلا به شرکی نهان از جهت اعطای شان ربوبیت تشریعی به رجال دین دانسته، که بازتاب عملی آن ابتلای نهان ایشان به نوعی عبادت رجال دین است؛ بر این اساس می توان گفت هر تبعیتی که ملازم با اعطای شانی فراتر از طریقیت محض بر متبوع باشد، مبتلای به آسیب مذکور گشته است. بی شک مفاد آیه شریفه می تواند در حکم موعظه ای برای امت اسلام و همچنین تعریضی بر سرنوشت ایشان در حوزه مورد بحث باشد.

تبعیت, تقلید, رجال دین, شرک خفی, شرک در ربوبیت تشریعی, سوره توبه