یعقوب ایران متش - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
مهدی پورهاشمی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
حسن جهانبازی گوجانی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)
محمود طالبی - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

در اکوسیستم های جنگلی، تولید جنگل، ذخیره و جریان کربن بر مبنای اندازه گیری های زی توده محاسبه می شوند. این پژوهش با هدف مقایسه زی توده و اندوخته کربن روی زمینی، لاش ریزه و خاک در توده های جنگلی سالم و دچار زوال بلوط ایرانی در استان چهارمحال وبختیاری انجام شد. ابتدا چهار قطعه نمونه یک هکتاری در مناطق شاخص متاثر از پدیده زوال بلوط و مناطق سالم انتخاب شد. سپس اطلاعات کمی تمام درختان موجود اندازه گیری شد. برای محاسبه زی توده و اندوخته کربن روی زمینی از معادلات آلومتری موجود استفاده شد. در هر قطعه نمونه، ۱۰ قاب نیم مترمربعی انداخته و تمام لاش ریزه های موجود در آنها جمع آوری و وزن تر، خشک و کربن نمونه ها اندازه گیری شد. برای اندازه گیری کربن آلی خاک، در هر قطعه نمونه، ۵ نمونه خاک برداشت شد. نتایج نشان داد میانگین زی توده روی زمینی در قطعه نمونه های شاهد ۳۱/۴ و در قطعات متاثر از پدیده زوال ۱۵/۸ تن در هکتار است. میانگین اندوخته کربن روی زمینی در قطعات شاهد و دچار زوال به ترتیب ۱۵/۱ و ۷/۷ تن در هکتار به دست آمد. مقدار اندوخته کربن لاش ریزه در قطعات شاهد ۱۵۸۴/۱ و در قطعات دچار زوال ۱۱۴۸/۶ کیلوگرم در هکتار بود. مقدار اندوخته کربن، نیتروژن، فسفر و درصد رطوبت خاک، تفاوت معنی داری را بین قطعات نمونه شاهد و دچار زوال نشان داد. نتایج این تحقیق حاکی از تغییرات قابل توجه زی توده و اندوخته کربن روی زمینی و خاک در توده های جنگلی دچار زوال است که در بلند مدت خسارات جبران ناپذیری را به اکوسیستم جنگلی غرب کشور وارد خواهد ساخت. این موضوع لزوم توجه مدیران و تصمیم سازان منابع طبیعی کشور را به ارائه راهکارهای مدیریتی برای کنترل و مبارزه با این پدیده گوشزد می کند.

Biomass, Carbon, Decline, Chaharmahal and Bakhtiari, زی توده, کربن, خشکیدگی, چهارمحال وبختیاری