علی رضا نقی نژاد - Faculty of Basic Sciences, Univ. of Mazandaran, Babolsar, Iran.
سیدعباس سیداخلاقی - Faculty of Science, Univ. of Guilan, Rasht, Iran.
شهریار سعیدی مهرورز - Faculty of Science, Univ. of Guilan, Rasht, Iran.

شناخت جوامع گیاهی و عوامل اکولوژیکی موثر بر استقرار گیاهان، یکی از مهمترین مسائل مدیریت حفاظت می باشد که در دهه های اخیر مورد توجه واقع شده است. پژوهش حاضر به منظور شناخت و درک روابط اکولوژیک پوشش گیاهی زیستگاه پلنگان واقع در منطقه حفاظت شده آق داغ استان اردبیل، انجام شده است. به منظور استخراج داده های گونه ای و محیطی، در مجموع ۴۵ پلات پوششی در طول یک ترانسکت با ۱۵۰۰ متر گرادیان ارتفاعی و در فواصل ارتفاعی ۱۰۰ متری برداشت شد (هر ایستگاه سه پلات) و برای به دست آوردن میزان فراوانی پوشش هر پلات، از مقیاس عددی Braun-Blanquet استفاده شد. تنوع فلوریستیکی، ویژگی های فلوری و محیطی منطقه در طول شیب ارتفاعی با استفاده از رسته بندی  DCAو آنالیز رده بندی TWINSPAN مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه های ۴گانه حاصل از TWINSPAN، درنمودارهای DCA نیز به راحتی قابل تشخیص می باشند و از نظر اکولوژیکی و ویژگی های گونه ای (غنای گونه ای، اشکال زیستی و پراکنش جغرافیایی) به وسیله آنالیز ANOVA یک طرفه، متمایز می گردند. براساس این آنالیز ها، ارتفاع و شیب مهمترین عوامل اکولوژیک تاثیرگذار بر پوشش گیاهی منطقه می باشند. میزان بوم زادی در بین کمربند های ارتفاعی تفاوت معنی داری نشان نمی دهد اما در عوض نسبت گونه های یک ساله و عناصری با پراکنش جغرافیایی وسیع در طول شیب ارتفاعی روند معنی داری را آشکار می سازند. ارتباط غنای گونه ای و ارتفاع همانند بسیاری از سیستم های کوهستانی، روندی تقریبا زنگوله ای شکل را نشان می دهد که در ارتفاع ۱۸۰۰ متری دارای بیشترین غنای گونه ای است.

Protected area, Vegetation classification, Ecological factors, TWINSPAN, Species richness, Endemicity., منطقه حفاظت شده, رده بندی پوشش گیاهی, عوامل اکولوژیک, TWINSPAN, غنای گونه ای, بوم زادی