افشین صادقی راد - College of Nature.Resour., Univ. of Tehran, Tehran, Iran.
حسین ارزانی - College of Nature.Resour., Univ. of Tehran, Tehran, Iran.
حسین آذرنیوند - College of Nature.Resour., Univ. of Tehran, Tehran, Iran.

ارزیابی غنا و تنوع گیاهی در اکوسیستم های مرتعی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ زیرا مبارزه بیولوژیک، حفظ ذخایر ژنتیکی و کنترل اکوسیستم های طبیعی با شناسایی تنوع امکان پذیر می باشد. یکی از عوامل موثر بر غنا و تنوع، بهره برداری دام از پوشش گیاهی است. لذا این پژوهش با هدف بررسی پاسخ غنا و تنوع گیاهی به تیمارهای متفاوت بهره برداری دام انجام گردید. بدین منظور، چهار منطقه بدون چرا، نصف ظرفیت چرا، برابر ظرفیت چرا و دو برابر ظرفیت چرا انتخاب شدند. این تیمارها با توجه به تغییرات پوشش، فاصله از منابع آب، فاصله از روستا و تعداد دفعات چرا مشخص و با استفاده از ترانسکت های مستقر شده )در هر منطقه چهار ترانسکت و ۴۰ پلات و در کل منطقه ۱۶۰ پلات برداشت شد( نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک به عمل آمد. نتایج نشان داد که بالاترین غنای گونه ای و تنوع به ترتیب مربوط به مناطق نصف ظرفیت چرا و برابر ظرفیت چرا است. اما در منطقه بدون چرا دارای کمترین مقدار بودند. بنابراین بهره برداری دام در حد متناسب (نصف ظرفیت چرا و برابر ظرفیت چرا)، می تواند سبب افزایش غنا و تنوع شود. عدم چرای بلندمدت مرتع نیز باعث ضعف گیاه می گردد، لذا باید از چرای شدید و قرق بلند مدت آنها پرهیز و مراتع در حد متناسب مورد استفاده قرار گیرند. الزاما حفاظت کامل مرتع، به حداکثر تنوع منجر نمی شود.

Richness, Plant diversity, Animal grazing, Kalashak Rangelands of Kermanshah province., غنا, تنوع گیاهی, چرای دام و مراتع کلاشک استان کرمانشاه