ارزیابی آلودگی فیزیکی، شیمیایی و میکروبی منابع آب زیرزمینی مناطق پایین دست محل دفن زباله شهر قروه

آلودگی آب های زیرزمینی ناشی از نشت و نفوذ شیرابه که حاوی ترکیبات و آلاینده های گوناگون می باشد در جایگاه های دفن زباله از مشکلات عمده ای است که مسائل بهداشتی و زیست محیطی عدیده ای را ایجاد نموده است. در شهر قروه با جمعیتی بالغ بر ۷۰/۰۰۰ نفر، روزانه به طور متوسط ۵۰ تن زباله شهری تولید می گردد که به همراه شیرابه تولیدی به مکانهای مختلف، منتقل شده و در آنجا به صورت بسیار غیر بهداشتی دفع می گردند. در بین این مکان ها دفع زباله در بستر و حاشیه رودخانه جنیان در سطح وسیعتری مورد استفاده قرار گرفته و
حجم زیادی از زباله های شهری، صنعتی و نخاله های ساختمانی از سال های گذشته تا اوایل سال ۱۳۸۸ به تناوب در این مکان تخلیه گردیده است. به دلیل ورود بخش عمده ای از جریانات آب زیرزمینی به دشت قروه از بستر رودخانه جنیان و بالادست آن یعنی دره اوریه و نیز جنس خاک و بالا بودن سطح آب زیرزمینی این منطقه، همچنین قرار گرفتن دشت ممنوعه قروه در پایین دست این مکان، به علاوه به دلیل خشکسالی های اخیر، ممنوعیت حفاری و اجرای پروژه تغذیه مصنوعی در این دشت، تخلیه زباله در این محل همواره پتانسیل مخاطرات جدی زیست محیطی را به همراه داشته است. هدف از این تحقیق ارزیابی آلودگی فیزیکی، شیمیایی و میکروبی منابع آب زیرزمینی مناطق پایین دست محل دفن زباله شهر قروه واقع دربستر و حاشیه رودخانه جنیان می باشد. این تحقیق در مدت چهار فصل در طی ماههای فعالیت چاه های کشاورزی از مرداد ماه سال ۱۳۸۷ تا تیر ماه سال ۱۳۸۸ ( به مدت یک سال) بر روی منابع آب زیرزمینی محل اصلی دفن زباله شهر قروه ( بستر و حاشیه رودخانه جنیان) انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه ۷ حلقه چاه ( ۴ حلقه در پایین دست محل دفن و در محدوده اراضی کشاورزی و ۳ حلقه
در بالا دست محل دفن زباله به عنوان شاهد) می باشد. در این تحقیق پارامترهای فیزیکی و شیمیایی آب زیرزمینی از جمله دما، کدورت، EC, pH، سختی، قلیائیت، (PO۴(۳-), Cl(-), NO۳(-), COD, BOD(۵ عناصر قلیایی (Na-K) و قلیایی خاکی (Ca)، فلزات سنگین شاخص همانند As, Zn, Cu, Cr, Pb و پارامترهای بیولوژیکی مانند توتال کلیفرم مورد آنالیز قرار گرفته است. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین غلظت کلیه پارامترهای مورد مطالعه به استثناء دما، کدورت، pH و As در کلیه چاه های پایین دست محل دفن زباله در مقایسه با میانگین غلظت این پارامترها در چاه های شاهد یا بالا دست محل دفن بیشتر است. همچنین میانگین غلظت کلیه پارامترهای مورد بررسی به استثناء کدورت، MPN, BOD, COD و سرب در کلیه چاه های مورد مطالعه در مقایسه با استاندارد های آب شرب کمتر می باشند. که البته با توجه به اهمیت پارامترهای فوق الذکر بویژه سرب و مشکلات ناشی از آن، آب محدوده مورد مطالعه از نظر شرب محدودیت دارد. در ارتباط با استانداردهای آب آبیاری بجز فلز روی، کلیه پارامترها در کلیه چاه های مورد مطالعه در رنج استانداردهای وضع شده می باشند و بنابراین آب محدوده مورد مطالعه هیچ گونه محدودیت از نظر آبیاری و کشاورزی ندارد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که غلظت اکثر پارامترهای اندازه گیری شده در چاه های نزدیک به محل دفن بیشتر از چاه هایی می باشد که فاصله نسبتا دورتری از محل دفن دارند. در مجموع می توان نتیجه گرفت که دفن غیر بهداشتی زباله در بستر و حاشیه رودخانه جنیان در طی سالهای
گذشته باعث آلودگی آبهای زیرزمینی مجاور این محل شده که البته میزان آلودگی با توجه به تعطیلی متناوب این محل دفن و انتقال آن به نقاط دیگر و نیز عدم تمرکز زباله در این محل به مدت طولانی، بدلیل شسته شدن و پراکنده شدن بوسیله سیلاب چندان حاد نبوده و آلودگی محدود به نقاط مجاور محل دفن بوده و به پایین دست منتقل نگردیده است. لذا در این خصوص پیشنهاد می گردد طرح جامع مدیریت پسماند شهر قروه و نیز مکان یابی و ارزیابی زیست محیطی محل دفن جدید زباله های شهر قروه بر اساس اصول و موازین تعیین شده در قانون مدیریت پسماند
اجرا گردد. همچنین توصیه می گردد پایش آبهای زیرزمینی و نیز عملیات جمع آوری و پاکسازی کلیه محل هایی که طی ۱۰ سال اخیر در آن نقاط زباله تخلیه گردیده صورت پذیرد.

Keywords:

شهر قروه , آلودگی آب زیرزمینی , لندفیل , شیرابه