نگین عالی - payamnoor university
لقمان صادقی - مدرس مدعو گروه شهرسازی دانشگاه کردستان

اکوتوریسم، یکی از گونه­های مهم گردشگری است و در میان سایر بخش­های توریسم با سرعت بیشتری در حال رشد است. اکوتوریسم بهترین روشی است که می­تواند برای ساکنان آن مفید بوده و منجر به حفاظت از طبیعت شود. استفاده از منابع طبیعی به عنوان جاذبه های گردشگری بدون آسیب رساندن به آن، مقوله­ای ایده­آل در راستای توسعه پایدار نواحی روستایی به شمار می­آید. با نیل به این هدف، مسئله اصلی پژوهش ارزیابی میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم در نواحی روستایی واقع در محور گردشگری سروآباد-پاوه با پتانسیل­های بالای گردشگری طبیعی، فرهنگی، تاریخی و مذهبی می­باشد. پژوهش کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری مشتمل بر ۱۰۰ نفر از محققین، مسئولین، کارشناسان و نخبگان حوزه گردشگری آگاه و آشنا با محدوده مطالعاتی می­باشد. جمع آوری نظرات و دیدگاه­های از طریق روش میدانی و به کمک پرسش نامه انجام گرفت. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون­های آماری رگرسیون چندمتغیره، تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزارهای SPSS و Amos استفاده شد. یافته ها نشان داد شش عامل بهره گیری از پتانسیل های طبیعی، تاریخی و مذهبی، تامین زیرساخت ها، تبلیغات و بازاریابی، پایداری در تامین زیرساخت ها و حفظ آثار معماری ارزشمند، سرمایه گذاری، مشارکت و آگاهی بخشی به اهالی، پتانسیل های فرهنگی-هنری و مرزی بودن منطقه به طور متوسط ۶۳.۸۵ درصد بر توسعه پایدار نواحی روستایی تاثیرگذار می باشند. از این میان عامل پتانسیل­های بالقوه طبیعی، تاریخی و فرهنگی محدوده موردمطالعه با بار عاملی ۱۸.۳۱ رتبه اول را در بین عوامل موردبررسی به خود اختصاص داده است. براساس برازش مناسب الگوی مفهومی پژوهش، همخوانی الگوی مفهومی با داده­های گردآوری شده موردتایید واقع می­شود؛ بنابراین توجه به اکوتوریسم علاوه بر مزیت­های مختلف در سطح منطقه­ای و ملی امکان تحول نواحی محروم و منزوی غرب کشور که به عنوان حافظان سنتی پیرامون خود ایفای نقش می­کنند را نیز ممکن می­سازد. ازسوی دیگر گردشگری و اکوتوریسم همانند هر فعالیت دیگری اشتغال­زا و منبع درآمد است و زنجیره­ای از فعالیت­های اقتصادی و خدماتی را به وجود می­آورد و می­تواند راهبردی برای توسعه­ی همه­جانبه دولت از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی باشد.

Ecotourism, tourism, rural areas, Oramanat, اکوتوریسم, گردشگری, نواحی روستایی, اورامانات.