علیرضا آقابابا - استادیار گروه روان شناسی ورزشی، پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی
جواد بگیان کوله مرزی - دکتری تخصصی روان شناسی عمومی

بررسی تجربه هیجانی و شناختی ورزشکاران جهت پیشگیری از آسیب ­پذیری روان شناختی اهمیت زیادی دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان ورزشی و آسیب ­پذیری روان شناختی ورزشکاران در ورزش ­های فردی و گروهی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر علی مقایسه ­ای است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه ورزشکاران ورزش ­های انفرادی و گروهی در سال ۱۳۹۸ تشکیل می ­دادند. نمونه پژوهش ۱۲۰ نفر از ورزشکاران رشته ­های ورزش انفرادی بودند که به روش نمونه ­گیری در دسترس از بین جمعیت ورزشکاران رشته­ های انفرادی انتخاب شدند. همچنین ۱۲۰ نفر از ورزشکاران رشته ­های گروهی بر اساس سن، جنسیت و سابقه ورزشی با ورزشکاران انفرادی همتا شدند و به پرسش­نامه محقق ساخته راهبردهای تنظیم شناختی هیجان ورزشی و آسیب ­پذیری روان شناختی پاسخ دادند. داده­ های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل واریانس چند متغیری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین مولفه راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجان ورزشی با افسردگی، اضطراب، استرس، رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین بین مولفه راهبردهای ناسازگارانه تنظیم شناختی هیجان ورزشی با افسردگی، اضطراب، استرس و نمره کل پرسش-نامه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد بین ورزشکاران فردی و گروهی در مولفه ­های فاجعه سازی و ملامت دیگران، ملامت خویشتن، نشخوارگری فکری، افسردگی و اضطراب تفاوت وجود داشت. به عبارت دیگر ورزشکاران رشته ­های ورزشی انفرادی نمرات بالاتری به دست آوردند. سبک ­هایی که ورزشکاران برای تنظیم هیجانات شان به کار می ­برند، در تعیین آسیب ­پذیری روان شناختی آنان اهمیت دارند و تقویت راهبردهای سازگارانه تنظیم شناختی هیجانی باید به عنوان هدفی برای پی ریزی مداخلات و برنامه­ های آموزشی سلامت روان مورد توجه واقع شود. به طوری که ورزشکاران در مواقع ارزیابی ­شان از موقعیت ­ها، بتوانند از راهبردهایی استفاده نمایند که مناسب ­ترین جو هیجانی را در رقابت ایجاد کند

راهبردهای سازگارانه, راهبردهای ناسازگارانه, اضطراب, افسردگی, استرس