امین رحیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گرو علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایران.
فرهنگ فاتحی - استادیار، گرو علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایران.
ابوالفضل زالی - دانشیار، گرو علوم دامی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، ایران.

هدف از مطالعه حاضر بررسی استفاده از ویناس در جیره گاوهای هلشتاین اواسط دوره شیردهی تحت شرایط تنش گرمایی بر تولید و ترکیب شیر، گوارش پذیری ظاهری مواد مغذی و فراسنجه های اقتصادی بود. آزمایش  روی ۸۴ راس گاو شیرده با روزهای شیردهی ۲۵ ± ۱۵۵ و تولید شیر ۳ ± ۳۲ لیتر در روز در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. حیوانات به طور تصادفی در یکی از سه تیمار  ۱) شاهد (جیره بدون ویناس)، ۲) پنج درصد (۲/۲ کیلوگرم) و ۳) ۱۰ درصد (۴/۴ کیلوگرم در روز) ویناس بر اساس ماده خشک قرار گرفتند. مطالعه در تابستان با میانگین شاخص حرارتی-رطوبتی ۷۵/۱، اجرا شد و طول دوره ۲۵ روز (۱۵ روز عادت دهی و ۱۰ روز نمونه گیری) بود. ماده خشک مصرفی برای تیمار حاوی ۱۰ درصد ویناس در مقایسه با سایر تیمار ها بالاتر بود (۰/۰۵>P). بازده خوراک در تیمار حاوی ۵ درصد ویناس در مقایسه با سایر تیمار ها بالاتر بود (۰/۰۵>P). گوارش پذیری ظاهری ماده خشک و NDF با افزایش سطح ویناس در جیره ها در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت (p<۰/۰۵). شاخص اقتصادی درآمد پس از کسر هزینه خوراک برای جیره حاوی ۵ درصد ویناس بیشترین بود. براساس نتایج حاصل، استفاده از ویناس به میزان پنج درصد ماده خشک جیره گاوهای شیری در شرایط تنش گرمایی، بدون اثر منفی بر مصرف ماده خشک، سبب بهبود گوارش پذیری مواد مغذی و کاهش هزینه تمام شده خوراک می شود. 

تنش گرمایی, تولید و ترکیب شیر, شاخص های اقتصادی, گاوهای اواسط دوره شیردهی, ویناس