سمیه حیدری - گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
مجتبی الماسی - گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
شهرام فتاحی - گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

پارادایم شامل مجموعه‎ای از ارزش‎ها، باورها و ادراکات از واقعیت همراه با نظریه‎های مبتنی بر آنها می‎باشد که روش‎شناسی متمایزی را برای نیل به اهداف پژوهش به کار می‎گیرد. پارادایم‎های غالب در علوم انسانی اثبات‎گرایی، تفسیری، انتقادی، پیچیدگی و پست‎مدرن هستند. این پژوهش با به‎کارگیری روش اسنادی و تحلیل محتوا، به دنبال درک فرانظری و تیپولوژی‎ پارادایمی مکاتب اقتصادی است. نتایج نشان می‎دهد که جریان نئوکلاسیکی دارای پارادایم اثبات‎گرایانه است. نحله‎های اتریشی در قلمرو پارادایم پیچیدگی هستند؛ اما استفاده از هرمنوتیک، اتریشی‎های معاصر را به پارادایم تفسیری نزدیک می‎کند؛ درحالی‎که قسم قدیمی‎تر متمایل به پارادایم اثباتی است. وجود ساختارهای متغیر در مکاتب پست‎کینزی و تطوری نشان از تاثیر پارادایم پیچیدگی است. نهادگرایی قدیم به دلیل تاکید بر سلطه و دیالکتیک تحت نفوذ پارادایم انتقادی است. نهادگرایی جدید از اصول دو جریان معاند نئوکلاسیک و نهادگرایی اولیه بهره می‎جوید. رفع این ناسازگاری به خاطر ابداع هزینه مبادله بوده است که زمینه را برای شیفت پارادایمی از دو پارادایم اثباتی و انتقادی به پارادایم پیچیدگی فراهم می‎آورد. هزینه مبادله واحد تحلیل و نقطه اتصال نهادها به عملکرد اقتصادی است که استفاده از آن موجب عینیت‎پذیری و تعمیم خواهد شد.

پارادایم, هزینه مبادله, تیپولوژی, شیفت پارادایمی, هستی‎شناسی, معرفت شناسی, روش شناسی