سیاوش ابراهیمی - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
محمدرضا فرهپور - دانشیار، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران
محمد صائب نجار - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

تاخیر در روند التیام زخم، یکی از عوارض دیابت است. بنابراین، از دیدگاه درمانی، تلاش برای پیدا کردن ترکیب های موثر در افزایش سرعت روند التیام زخم، بسیار مهم است. این مطالعه به منظور بررسی اثرهای ترکیب ژل گیاه صبر زرد (Aloe vera L.) و عصاره هیدرواتانولی پوست میوه پسته کوهی (Pistacia atlantica Desf.) بر روند التیام زخم در ۵۴ سر موش مبتلا به دیابت نوع ۲ تجربی انجام گردید. یک زخم تمام ضخامت برشی توسط پانچ بیوپسی ۶ میلی متری بر پوست ناحیه پشت هر موش ایجاد شد. همه موش ها به سه گروه دارونما، ژل صبر زرد ۵% (w/w) و ترکیب ژل صبر زرد ۵% با عصاره هیدرواتانولی پوست میوه پسته کوهی ۵% (w/w) تقسیم شدند. سرعت بسته شدن زخم در روزهای ۴، ۸، ۱۲ و ۱۶ اندازه گیری شد. به لحاظ آسیب شناختی، روند ترمیم زخم از نظر میزان ادم، نفوذ سلولی، نوزایش عروقی و رسوب کلاژن بین گروه ها مقایسه گردید. میزان انقباض زخم در گروه های درمانی نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری (۰.۰۵>P) را نشان داد. میزان ادم در هر دو گروه درمانی نسبت به گروه کنترل کاهش یافت، در حالی که نوزایش عروقی، نفوذ فیبروبلاست ها و تولید کلاژن افزایش نشان داد؛ به طوری که این افزایش در گروه درمانی با پماد ترکیبی از میزان بالاتری برخوردار بود. نتایج این مطالعه نشان داد که تجویز موضعی ترکیب ژل صبر زرد ۵% با عصاره هیدرواتانولی پوست میوه پسته کوهی ۵% التیام زخم تمام ضخامت برشی پوست را در موش های دیابتی نوع ۲ با کاهش میزان التهاب بافتی و افزایش تولید کلاژن و نوسازی بافت پوششی بهبود می بخشد و می تواند به عنوان یک داروی جدید مورد استفاده قرار گیرد.

ژل صبر زرد (Aloe vera L.), پسته کوهی (Pistacia atlantica Desf.), عصاره هیدرواتانولی, زخم پوست, دیابت, موش