وحید روشن - استادیار، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
عاطفه بهمن زادگان جهرمی - کارشناس ارشد، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
فرانه زارعیان - کارشناس ارشد، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
احمد حاتمی - کارشناس ارشد، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
لادن جوکار - مربی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

Marrubium astracanicum Jacq. (فراسیون) گیاهی از خانواده نعناعیان یا Lamiaceae می باشد. در این تحقیق ۵ جمعیت از گونه فراسیون (مناطق دراک، غرب دشت ارژن، بوانات- سیمکان (لاک پشتی)، پاسارگاد (قرق ابوالمهدی) و صدرا) جمع آوری شدند. پس از خشک کردن نمونه های گیاهی، از قسمت های هوایی آنها با استفاده از روش تقطیر با آب اسانس گیری شد و ترکیب های تشکیل دهنده اسانس با دستگاه های کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) و کروماتوگرافی گازی (GC)، شناسایی و تعیین مقدار گردید. عصاره متانولی به روش خوابانیدن در حلال تهیه و با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) برای ترکیب های پلی فنولی آنالیز شد. بازده اسانس ها از ۲۱/۰% تا ۳۴/۰% برحسب وزن خشک گیاه (وزنی/وزنی) بدست آمد. ترکیب های عمده اسانس ان-دکان، ان-دودکان، جرماکرن دی، ان-هگزادکانوئیک اسید، بتا-کاریوفیلن، بی سیکلوجرماکرن، فیتول، ان-تری کوزان، ان-پنتا کوزان، ان-هنئی کوزان و کاریوفیلن اکسید بودند. دوازده ترکیب عمده با استفاده از نرم افزار Minitab V.۱۴ مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با وجود اختلاف ارتفاع و آب و هوا، منطقه صدرا از نظر ترکیب های شیمیایی قرابت بیشتری به دو منطقه دراک و لاک پشتی بوانات دارد. استانداردهای گالیک اسید، کوئرستین، کاتچین، کافئیک اسید و کلروجنیک اسید در طول موج های ۲۸۰ و ۳۲۰ نانومتر بررسی شدند. میزان این پلی فنل ها در مناطق مختلف متفاوت بودند. نتایج ما نشان داد که ارتفاع و شرایط آب و هوایی در هر یک از این مناطق باعث تغییر در ترکیب های پلی فنولی می شود.

اسانس, ترکیب های شیمیایی, ترکیب های پلی فنولی, عصاره, Marrubium astracanicum Jacq. (فراسیون)