سارا حیدری مقدم - دانشجوی دکترای حشره شناسی کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نجمه عظیمی زاده - استادیار، گروه گیاه پزشکی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
حمید محمدی - استادیار، گروه باغبانی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران

به علت محدودیت استفاده از سموم در کنترل آفات انباری و خطر ایجاد مسمومیت توسط سموم شیمیایی برای جانوران خونگرم نیاز به استفاده از سموم با خطر کمتر، ازجمله ترکیب های گیاهی بیش از پیش احساس می گردد. عصاره ها و اسانس های گیاهی سازگار با طبیعت هستند و در انبارهای مواد غذایی می توان از آنها برای مبارزه با آفات انباری استفاده کرد. در این تحقیق سمیت تنفسی اسانس گیاهان زیره سبز (Cuminum cyminum L.) و رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و سمیت گوارشی عصاره گیاه زیره سبز روی شب پره آرد Ephestia kuehniella (Zeller) بررسی شد. عصاره گیری از زیره سبز به روش الکلی انجام و اسانس های زیره سبز و رزماری با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. عصاره زیره سبز با جیره غذایی مخلوط و در اختیار آفت قرار گرفت، ولی اسانس ها به روش تنفسی یا تدخینی استفاده شدند. آزمایش ها در شرایط کنترل شده (دمای ºC۱±۲۷، رطوبت ۵±۵۰% و دوره نوری ۱۴:۱۰ (تاریکی: روشنایی)) انجام شد. تاثیر هر یک از مواد روی درصد مرگ و میر لاروها و شفیره ها و طول دوره لاروی، بررسی و با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد، اسانس زیره سبز نسبت به عصاره زیره سبز و اسانس رزماری بیشترین درصد کشندگی را روی آفت دارد. بنابراین با توجه به تاثیر مثبت این ترکیب ها در تلفات آفت، استفاده از این عصاره و اسانس های گیاهی ضمن مطالعات بیشتر می تواند گزینه مناسبی برای کنترل آفات در انبارهای مواد غذایی، سیلوها، سایر مکان های بسته و ... باشد.

شب پره آرد (Ephestia kuehniella (Zeller)), زیره سبز (Cuminum cyminum L.), رزماری (Rosmarinus officinalis L.), سمیت گوارشی, سمیت تنفسی