شهریار سعیدیان - استادیار، گروه بیوشیمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
یوسف ولی زاده - دانشجوی دکترای تخصصی بیولوژی تولیدمثل نازایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
زینب امکی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

ریشه گیاه مریم گلی با نام علمی (Salvia officinalis L.) از خانواده نعناعیان از گذشته بسیار دور، به دلیل خواص دارویی مورد استفاده قرارگرفته است. در این تحقیق، نمونه گیاه مریم گلی و مریم گلی تیمار شده با کیتوزان را پس از خشک کردن با استفاده از اتانول ۹۶% عصاره گیری نموده و حلال اتانول با استفاده از دستگاه روتاری از عصاره جدا گردید. برای انجام تحقیق از ۶۰ سر موش سفید آزمایشگاهی بزرگ نژاد ویستار نر بالغ استفاده شد. موش ها به ۶ گروه ۱۰ تایی تقسیم بندی شدند که عصاره خوراکی مریم گلی و تیمار کیتوزان را با دوز ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم و برای القاء اثر اکسیداتیو از داروی ایزونیازید با دوز ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم به صورت گاواژ استفاده شد، همچنین برای مقایسه اثرات آنتی اکسیدانی عصاره مریم گلی و مریم گلی تیمار شده با کیتوزان از روش DPPH به کمک ماده ۲،۲-دی فنیل ۱-پیکریل هیدرازیل استفاده گردید. استفاده از عصاره الکلی گیاه مریم گلی باعث کاهش تری گلیسیرید، کلسترول، LDL و ALP گردید و از سویی باعث افزایش HDL سرم شد. همچنین عصاره مریم گلی تیمار شده با کیتوزان باعث کاهش LDL، ALT و باعث افزایش HDL سرم گردید. ازاین رو با توجه به این اثرات مثبت استفاده از گیاه مریم گلی و مریم گلی تیمار شده با کیتوزان نتیجه گیری شد که اثرات بهبوددهنده فاکتورهای ارزیابی شده قابل توجه است. همچنین در پایان آزمایش DPPH مشخص گردید که اثرات آنتی اکسیدانی عصاره الکلی مریم گلی تیمار شده با کیتوزان در مقایسه با مریم گلی به مراتب بالاتر بود که حکایت از اثر مثبت تیمار کیتوزان بر میزان آنتی اکسیدان های مریم گلی داشت. نتایج این تحقیق نیز مهر تاییدی بر اثرات مخرب داروی ایزونیازید بر سلول های بدن بود.

مریم گلی (Salvia officinalis L.), کیتوزان, پارامترهای بیوشیمیایی سرم, موش ویستار, DPPH