عادل پشت دار - دکترای تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
علیرضا ابدالی مشهدی - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
فواد مرادی - استادیار، گروه فیزیولوژی مولکولی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
سید عطااله سیادت - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران
عبدالمهدی بخشنده - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران

روشهای مختلفی به منظور افزایش تولید متابولیتهای ثانوی در گیاهان دارویی استفاده میشود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، در سالهای ۹۳-۱۳۹۲ و ۹۴-۱۳۹۳ اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مقدار کود (۰، ۷۰، ۱۴۰، ۲۱۰ و ۲۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان عامل اول و غلظت سالیسیلیک اسید (۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰ میکرومولار) به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که در دو سال، بیشترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز در ریشه با کاربرد غلظت ۲۰۰ میکرومولار سالیسیلیک اسید و مصرف ۲۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. فعالیت این آنزیم در برگ تنها تحت تاثیر نیتروژن قرار گرفت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم در برگ (در سال اول و دوم به ترتیب ۲.۸۷ و ۲.۸۲ میکرومولار نیتریت در گرم وزن تازه بر ساعت) با مصرف ۲۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. در هر دو سال محتوی نیتروژن و اسید آمینه آزاد در برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، همزمان با افزایش مقدار کود افزایش یافت. هر دو سال محتوای نیترات، فنول کل و کربوهیدرات محلول برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید و مقدار کود کاهش یافت. در سال اول و دوم بیشترین عملکرد تر (به ترتیب ۳۳۱۶.۲ و ۳۴۸۰.۷ گرم در مترمربع)، خشک (به ترتیب ۸۱۱.۷ و ۸۵۵.۶ گرم در مترمربع) و اسانس (بهترتیب ۱۳.۰۱ و ۱۵.۲ میلیلیتر در مترمربع) با مصرف ۲۱۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. در مجموع مصرف ۲۱۰ تا ۲۸۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن همراه با کاربرد غلظتهای ۲۰۰ میکرومولار سالیسیلیک اسید برای دستیابی به عملکرد کمی و کیفی مطلوب توصیه می شود.

اسانس, اسید آمینه آزاد, ریشه, فنول, نیترات ردوکتاز