محمد امینی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته زراعت، دانشگاه پیام نور کرج، ایران
سعید یوسف زاده - استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
کمال سادات اسیلان - دانشیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر محلول پاشی سولفات آهن، روی و منگنز بر میزان و اجزای اسانس زوفا، آزمایشی به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در سال ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرند اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، محلول پاشی آهن، روی، منگنز، آهن+ روی، آهن+ منگنز، روی+ منگنز و آهن+ منگنز+ روی بودند. نتایج نشان داد محلول پاشی بر تمامی صفات مورد مطالعه بجز میزان سیس-پینو کامفون تاثیر معنی دار داشت. محلول پاشی توام آهن+ منگنز+روی بیشترین درصد اسانس (۰.۶%) و بیشترین عملکرد اسانس (۳۰.۴۴ کیلو گرم در هکتار) را تولید کرد. محلول پاشی تیمار آهن+ منگنز+ روی در مقایسه با تیمار شاهد درصد اسانس را بیش از ۵۰% افزایش داد. بتا-پینن، ترانس-پینو کامفن، پینا کارون و سیس-پینو کامفون ۷۵% تا۹۰% اجزای اسانس را به خود اختصاص دادند. محلول پاشی عناصر آهن+ منگنز+ روی بیشترین مقادیر (۸۹.۴%) و تیمار شاهد (۷۷.۱%) کمترین مقادیر مجموع ترکیب های ترکیب بتا-پینن، ترانس-پینو کامفن، پینو کارون و سیس-پینو کامفون را تولید کردند. در مجموع نتایج نشان داد محلول پاشی آهن+ منگنز+ روی می تواند به عنوان یک راهکار مدیریتی مناسب برای دستیابی به عملکرد مطلوب اسانس و اجزای آن در گیاه دارویی زوفا مورد استفاده قرار بگیرد.

اجزای اسانس, متابولیت های ثانویه, گیاهان دارویی, پینو کامفون