مقایسه اثر نانوکودها و کود شیمیایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی Lavandula stricta Del. باززایی شده از بذر و کشت بافت

اسطوخودوس راست (Lavandula stricta Del.) از گیاهان دارویی اسانس دار و بومی ایران می باشد که به صورت سنتی در درمان درد مفاصل، دل پیچه و زکام کاربرد دارد. در سیستم های کشاورزی متداول استفاده از کودهای مختلف و تلفیق آنها، برای بدست آوردن بیشترین عملکرد گیاه و کیفیت مواد موثره است. به همین منظور، برای مقایسه اثرات نانوکودها و کود شیمیایی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسطوخودوس باززایی شده از بذر و کشت بافت، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل دو نوع تیمار که عبارتند از نوع گیاه با روش های باززایی متفاوت (بذری و کشت بافتی) و انواع مختلف کود (شاهد، کود شیمیایی NPK (۲۰-۲۰-۲۰) در غلظت های ۱۰ و ۲۰ کیلوگرم در هکتار و کود نانو NPK (۱-۱-۱) در غلظت های ۱۰ و ۲۰ کیلوگرم در هکتار) بودند. در زمان شروع گلدهی، شاخص های رشدی و خصوصیات مورفولوژیکی و در زمان گلدهی کامل برخی خصوصیات بیوشیمیایی گیاه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمار کودی اثر معنی داری روی تمامی صفات اندازه گیری شده بجز سطح برگ، ارتفاع بوته، فاصله میان گره، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن هزاردانه و فنل کل در سطح احتمال ۱% داشت. تفاوت در نوع نمونه کشت شدهنیز سبب بروز اختلاف در ویژگی های فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی بجز صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی، وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن هزاردانه شد. همچنین از اثر متقابل تیمارکودی و نوع کشت، روی تمامی خصوصیات اندازه گیری شده بجز ارتفاع بوته، وزن تر اندام هوایی و وزن هزاردانه اثر معنی داری مشاهده شد. به طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد کود نانو NPK روی گیاهان حاصل از کشت بافت منجر به بهبود عملکرد و بازده محصول در این تحقیق گردید.

Keywords:

اسطوخودوس راست (Lavandula stricta Del.) , کودشیمیایی , کود نانو , NPK