بررسی خصوصیات مورفولوژی، اتنوفارماکولوژی، بیوشیمیایی و ضد قارچی گیاه دارویی علف سالک (Ceratocephalus falcatus L.)

امروزه کنترل زیستی عوامل بیماری زای گیاهی با هدف کاهش اثرات خطرناک آفت کش های شیمیایی ازجمله تهدید سلامتی بشر، آلودگی محیط زیست، از بین بردن موجودات غیرهدف و پیدایش عوامل بیماری زای مقاوم یک اولویت می باشد. علف سالک (Ceratocephalus falcatus L.) گونه ای از تیره آلاله، گیاه بسیار کوچک و کوتاه، یک ساله، به ارتفاع ۵-۳ سانتی متر، با ساقه کوتاه است. نمونه های گیاهی در سه تکرار بر پایه طرح کاملا تصادفی در اردیبهشت ماه ۱۳۹۴ از روستای بوژمهران (شهرستان نیشابور) با هدف ثبت خصوصیات مورفولوژیکی، بررسی خصوصیات فیتوشیمیایی شامل فنل کل، فلاونوئید کل و خاصیت آنتی اکسیدانی و اثر عصاره آبی، متانولی و استونی این گیاه روی قارچ Fusarium graminearum جمع آوری گردید. تعداد گل در هر بوته به طور میانگین ۵ عدد، تعداد برگ ۱۹ عدد و طول اندام هوایی ۳ سانتی متر بدست آمد. میزان فنل کل ۰.۰۹۸ میلی گرم گالیک اسید در گرم وزن خشک نمونه، میزان فلاونوئید کل ۰.۳۰۲ میلی گرم کوئرستین در گرم وزن خشک نمونه و فعالیت آنتی اکسیدانی آن ۷۰.۶۱% مهار رادیکال های آزاد تعیین شد. از نظر تاثیر عصاره ها روی قارچ Fusarium graminearum، بیشترین رشد خطی میسلیوم را نمونه شاهد و کمترین را عصاره متانولی داشت. در نتیجه عصاره متانولی با غلظت ppm۳۰، درصد بازدارندگی بیشتری روی رشد خطی میسلیوم قارچ مورد بررسی داشت که می توان بیان کرد گیاه علف سالک نیز دارای خاصیت ضدقارچی بوده و از جایگاه خوبی در برنامه های مطالعاتی برخوردار می باشد.

Keywords:

آلاله , اتنوفارماکولوژی , خواص ضدقارچی , مورفولوژی