پروین صالحی شانجانی - دانشیار، بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
سید اسماعیل سیدیان - کارشناس ارشد، بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
حمیده جوادی - استادیار، بانک ژن منابع طبیعی ایران، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر فواصل آبیاری بر صفات زراعی جمعیت های وحشی بومادران (Achillea millefolium L.)، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور در سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ اجرا شد. فاکتورهای مورد آزمایش شامل فواصل آبیاری (۷، ۱۴ و ۲۱ روز) و ۱۹ جمعیت وحشی بومادران بود. ولی از آنجایی که در فاصله آبیاری ۲۱ روز بسیاری از گیاهان از بین رفتند، فاصله آبیاری ۲۱ روز از آنالیزها حذف گردید و مقایسه ها با دو فاصله آبیاری ۷ و ۱۴ روز ادامه یافت. نتایج حکایت از اثر معنی دار (≤۰.۰۵) عوامل دور آبیاری و جمعیت بر صفات قطر گیاه، ارتفاع گیاه، تعداد ساقه گل دهنده، قطر گل آذین، تعداد گل و زمان کامل شدن گل داشت. نتایج نشان داد که با افزایش فاصله کم آبیاری از ۷ روز به ۱۴ روز، قطر، ارتفاع گیاه و قطر گل آذین کاهش یافته؛ تعداد گل آذین افزایش یافته و گلدهی و تکمیل دوره رشد در اغلب جمعیت های مورد مطالعه تسریع شد. ۱۹ جمعیت بومادران در سه خوشه گروه بندی شدند که جمعیت های خوشه I، ارتفاع و عملکرد گیاه بیشتری داشته و در زمان طولانی تری به گلدهی کامل رسیدند. در حالی که جمعیت های خوشه III، قطر گیاه، قطر گل آذین، تعداد ساقه گل دهنده و تعداد گل آذین بیشتری داشته و در زمان کوتاه تری به گلدهی کامل رسیدند که نشان دهنده توان تولید مطلوب جمعیت های بومادران این خوشه در شرایط نیمه خشک می باشد.

بومادران (Achillea millefolium L.), تنش, فاصله آبیاری, مورفولوژی