مقایسه عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) و گندم سیاه (Fagopyrum esculentum Moench) تحت تاثیر کودهای آلی و شیمیایی

به منظور بررسی پاسخ عملکرد و اجزای عملکرد دو گیاه دارویی شنبلیله (Trigonella foenum-graecum L.) و گندم سیاه (Fagopyrum esculentum Moench) به کودهای آلی و شیمیایی، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های‎ کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد در دو سال متوالی (۱۳۹۳ و ۱۳۹۴) اجرا شد. عامل‎های آزمایش شامل دو گونه گیاه دارویی شنبلیله (لگوم) و گندم سیاه (غیرلگوم) و سه منبع مختلف کودی (کود شیمیایی، کود شیمیایی + کود آلی و کود آلی (کود مرغی)) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد کود آلی نسبت به کود شیمیایی در گندم سیاه موجب افزایش معنی‎دار ارتفاع بوته (۱۷.۷۶%) و تعداد شاخه جانبی (۸%) در سال اول، تعداد دانه در خوشه‎ (۲۸% و ۱۹.۵۳% به‎ترتیب در سال اول و دوم)، عملکرد دانه (۴۰.۲۴% و ۲۶.۵۷% به‎ترتیب در سال اول و دوم)، عملکرد بیولوژیک (۳۴.۶۶% و ۴۷.۷۴% به‎ترتیب در سال اول و دوم) و در گیاه شنبلیله باعث افزیش تعداد شاخه جانبی در بوته (۸%) و عملکرد بیولوژیک (۲۵%) در سال اول شد. از سوی دیگر ترکیب کودهای آلی با شیمیایی (۵۰:۵۰) در مقایسه با تیمار کود شیمیایی در گندم سیاه، موجب افزایش معنی‎دار ارتفاع بوته (۱۰.۳۵%، سال دوم)، عملکرد دانه (۵۲.۲۱% و ۱۷.۱۹% به‎ترتیب در سال اول و دوم)، عملکرد بیولوژیک (۲۴.۸۶% و ۲۶.۳۵% به‎ترتیب در سال اول و دوم)، شاخص برداشت (۲۱.۵۳%، سال اول) گردید. کود تلفیقی در شنبلیله تعداد شاخه جانبی (۱۶.۷۰%، سال اول) و عملکرد دانه (۱۴.۴۰%، سال دوم) را نسبت به کود شیمیایی افزایش داد. به طور کلی، برای تولید گیاهان دارویی گندم سیاه (غیرلگوم) کود آلی و کود آلی به علاوه کود شیمیایی جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی است، اما برای تولید گیاه دارویی شنبلیله، جایگزینی کود آلی تنها عملکرد بیولوژیک را نسبت به کود شیمیایی افزایش می‎دهد.

Keywords:

کود مرغی , کودهای غیرآلی , شنبلیله , گندم سیاه , شاخص برداشت