اثر محلول پاشی منابع مختلف روی بر عملکرد و ویژگی های فیتوشیمیایی گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)

روی یک عنصر ریزمغذی ضروری است که نقش های حیاتی زیادی در گیاهان دارد. در سال های اخیر نانو کودهای روی به دلیل جذب بیشتر آنها توسط گیاه که ناشی از اندازه کوچک و نفوذ بسیار بالای آنها از طریق غشاهای سلولی است مورد توجه بسیار قرار گرفته اند. به منظور مطالعه اثر کاربرد برگی کودهای مختلف حاوی روی بر عملکرد و ویژگی های فیتوشیمیایی گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی گروه علوم باغبانی دانشگاه ارومیه در سال ۱۳۹۳ انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه منبع مختلف روی (سولفات روی، کلات روی و نانوکود کلات روی) در چهار مقدار (صفر، ۱، ۲ و ۳ گرم در لیتر) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد برگی روی تاثیر معنی داری بر صفات مورد اندازه گیری داشته است. به طوری که با کاربرد روی عملکرد پیکر رویشی تر و خشک، محتوای روی و فنول برگ ها و درصد و عملکرد اسانس افزایش یافت و از این نظر کاربرد برگی نانوکود کلات روی موثرتر از دو کود دیگر روی بود. کمترین و بیشترین مقادیر صفات اندازه گیری شده به ترتیب در غلظت های صفر و سه گرم در لیتر مشاهده شد. براساس نتایج تجزیه اسانس به وسیله دستگاه های گاز کروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی، ۲۰ ترکیب در اسانس ریحان شناسایی گردید. لینالول و اوژنول اجزاء اصلی اسانس بودند که تحت تاثیر کاربرد روی تغییرات ناچیزی را نشان دادند. در مجموع یافته های این تحقیق نشان داد که تاثیر کاربرد نانوکود کلات روی (به ویژه در مقدار ۳ گرم در لیتر) در افزایش عملکرد و مواد موثره گیاه ریحان، موثرتر از کودهای سولفات و کلات روی بود.

Keywords:

ریحان (Ocimum basilicum L.) , نانوکود , روی , اسانس , فنول