چالشهای پیش روی دستاوردهای زنان در افغانستان با به قدرت رسیدن مجدد طالبان

یکی از سوالات مهمی که این روزها ذهن فعالان سیاسی، جامعه زنان، ناظرین و پژوهشگران داخلی و خارجی مسائل افغانستان را به خود مشغول داشته، این است که دستاوردهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی-درمانی و مدنی دو دهه ای اخیر که زنان افغانستان، گام به گام پس از سقوط امارت اسلامی افغانستان بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ بهدست آورده بودند، با قدرت گرفتن مجدد طالبان چه خواهد شد و چه بر سر آنها خواهد آمد؟دستاوردهایی که کم نبودهاند و جامعه به شدت سنتی افغانستان را تحت تاثیر قرار داده بود. در » حوزه سیاسی«، زنان با احراز پست وزیر، معاون وزیر، سفیر، نمایندگی مجلس و نمایندگی شوراهای ولایتی و ولسوالی ها، در »حوزه بهداشت و درمان « با افزایش دسترسی زنان و دختران افغانستانی به آموزش و بهداشت، کاهش مرگ و میر و عوارض ناشی از زایمان، افزایش سهم زنان در کادر درمان و بهداشت و در مسئولیتهای پرستاری، پزشکی و زایمان؛ در حوزه اجتماعی و فرهنگی، با کاهش شکاف حضور دختران و پسران در مدارس با حضور ۳/۵ میلیون دانش آموز دختر، ۷۰۰۰۰ معلم زن، افزایش نرخ سواد، افزایش مشارکت زنان در کادرهای قضایی، اداری، دانشگاهی و پلیس و بهره مندی قانونی از عدالت جنسیتی و تساوی در دسترسی به محاکم و تصویب قانون منع خشونت علیه زنان. بهرغم اشکالات وارد بر سیاستگذاری های حوزه زنان در افغانستان در دو دهه ی اخیر، از نظر اکثر ناظران سیاس ی و اجتماعی، این مقطع زمانی را میتوان » دوران طلایی« حضور و مشارکت زنان در حیات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی این کشور قلمداد کرد که با به قدرت رسیدن طالبان، این دوره طلایی به موزه ها سپرده خواهد شد و در بهترین حالت، برخی از منافذ محدود برای حضور حداقلی زنان در عرصه های سیاسی-اجتماعی باز خواهد ماند.علیرغم علاقمندی نگارنده به ارزیابی خوشبینانه از عملکردهای آتی طالبان در ارتباط با زنان؛ این خوشبینی جز آرزوی روشنفکرانه، خیال بافانه و دور از واقعیت های موجود جامعه افغانستان نخواهد بود؛ چرا که از منظر تبارشناسی، معرفت شناسی، هستی شناسی، طالبان نه میخواهند و نه نمیتوانند همگام با آمال و آرزویهای جامعه زنان افغانستان هماهنگ شوند و در بهترین حالت، دستاوردها و تکاپوهای زنان، سیر نزولی خواهد داشت.پژوهش پیشرو، با بهره گیری از روش کیفی از طریق مصاحبه عمیق با تعدادی از صاحبنظران افغانستانی و ایرانی که از درون کشور افغانستان و یا از نزدیک مسائل این کشور را رصد و پیگیری مینمایند و در تعامل نزدیک با مردم این کشور هستند، تلاش خواهد کرد به فهم مناسبی از وضعیت حال حاضر و چالشهای پیشروی دستاوردهای زنان در جامعه افغانستان بپردازد.

Keywords:

زنان , افغانستان , طالبان , امارت اسلامی افغانستان , مشارکت زنان