مرضیه آدمیان - پژوهشگر اجتماعی و کارشناسی ارشد جامعه شناسی
سیدآریا حجازی - دانشیار پژوهشی پزشکی قانونی

خشونت علیه زنان به عنوان یک عمل و بدرفتاری با زنان در جامعه و خانواده به عنوان یک پدیده نابهنجار، از رایج ترین کج روی های اجتماعی و از واضح ترین شاخص های هر جامعه مردسالار و مرد محور در دنیای امروز است که در تمام ملیت ها، طبقات و گروه های اجتماعی به چشم می خورد. خشونت علیه زنان را باید به عنوان مانعی مهم در برابر فرآیند توسعه و عدالت و صلح در نظر گرفت. خشونت، برخورداری زنان از حقوق بشر و آزادی های بنیادین را نقض، تضییع و یا سلب می کند و به لحاظ آثار زیان بار کوتاه مدت و بلندمدتی که بر فرد و جامعه از ابعاد گوناگون اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی تحمیل می کند، بنابراین، خشونت، همواره، در چند دهه اخیر، مورد اهتمام جدی دولتمردان، برنامه ریزان اجتماعی و قانونگذاران بوده است.این طرح پژوهشی با هدف شناخت استراتژی های مختلف حمایت از زنان در برابر خشونت، شناخت پیامدهای مختلف خشونت در زندگی زنان و ارائه پیشنهادها مبنی بر جلوگیری از خشونت علیه زنان به ارائه مدلی پارادیمیک بر اساس نظریه زمینه ای میپردازد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده بنیاد (رویکرد اشتراوس کوربین) انجام گرفته است.ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه عمیق بوده و به منظور گردآوری داده ها با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند با ۲۰ نفر از زنان شهر مشهد که مورد خشونت جسمی همسر قرار گرفته بودند و به پزشک قانونی مراجعه کردهاند، مصاحبه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی با استفاده از نرم افزار MAXQDA۱۰ صورت پذیرفته است.نتایج پژوهش حاضر منجر به شناسائی ۱۲۸ مقوله فرعی و ۱۶ مقوله اصلی شد که در قالب مدل پاردایمی شامل پدیده خشونت جسمی به عنوان مقوله محوری و شرایط علی (عدم توانایی حل مساله، خیانت و اعتیاد شوهر، انتظار نقش سنتی از زن)، عوامل زمینه ای (ضعف شبکه حمایتی، ماندن در کانون خشونت، عدم اعتماد در زندگی مشترک)، شرایط مداخله گر (عدم پذیرش نقش اجتماعی، جامعه پذیری خشونت، فقدان مهارتهای گفت وگو)، راهبردها (انفعال، مقابله به مثل، دریافت حمایت ) و پیامدها (مشکل روانی، انزوای اجتماعی، به خطر افتادن سلامت جسمانی، دل زدگی زناشویی، ارتباط با جنس مخالف، تاثیر بر فرزندان) قرار گرفت.

خشونت، حقوق بشر، کج روی های اجتماعی، پیشگیری از خشونت.