مدیریت بهره برداری از آب های سطحی و زیر زمینی حوضه قریه العرب به ویژه در شرایط خشکسالی

عدم توجه به آب به عنوان پارامتر کلیدی توسعه پایدار، منجر به حاشیه رانده شدن مدیریت درازمدت و برنامه ریزی شده برای آب می باشد. اتخاذ سیاست های توسعه پایدار در بحث مدیریت منابع آب مستلزم توجه ویژه به مدیریت بهره برداری از منابع آب می باشد. از این حیث بهره برداری صحیح و بهینه از منابع آب سطحی و زیرزمینی حائز اهمیت می باشد. در این تحقیق مدیریت بهره برداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی حوضه قریه العرب در استان کرمان با تاکید در شرایط خشک سالی مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت مدیریت منابع آب در شرایط بحران و خشک سالی ها، در ابتدا بایستی وضعیت خشک سالی منطقه مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا خصوصیات و وضعیت منطقه مورد مطالعه، مورد بررسی قرار گرفت. سپس به بررسی وضعیت خشک سالی حوضه قریه العرب طی سال های اخیر پرداخته شده است. با استفاده از شاخص بارش استاندارد (SPI) برای دوره های زمانی ۳- ۶- ۱۲- ۲۴- ۴۸ ماهه وضعیت خشک سالی مورد بررسی قرار گرفته و دوره های خشک سالی تعیین شد. سپس با استفاده از مدل نزدیک ترین همسایگی محتمل ترین وضعیت خشک سالی منطقه بر مبنای شاخص SPI تخمین زده شد. نتایج نشان داد که حوضه در بسیاری از دوره ها به ویژه در سال های اخیر با کمبود آب و بارش زیر حد نرمال و دوره های نسبتا خشکی مواجه بوده است. با استفاده از ضرایب آماری مختلف میزان دقت و کارایی مدل مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر مناسب و قابل قبول ضریب همبستگی پیرسون، میانگین خطای مطلق، ریشه میانگین مربعات خطا و ضریب جرم باقی مانده، نشان داد که این مدل قابل قبول و توانمند می باشد. بررسی وضعیت منابع آب سطحی و زیر زمینی حوضه قریه العرب نشان داد که این منطقه با افت سطح آب زیر زمینی در حدود ۵/۱ متر در سال های اخیر مواجه بوده است. اضافه برداشت هایی تا سقف ۱۶/۸ میلیون متر مکعب که کاهش حجم ذخایر آبی این منطقه را تا حد ۷۷ میلیون متر مکعب در پی داشته اشت. پیش بینی ها نشان داد که تا سال آبی ۹۵-۹۶ این منطقه با کاهش حجم ذخائر آبی قریب ۱۰۵ میلیون متر مکعب و افت سطح آب ۷ متر مواجه خواهد بود. در نهایت با توجه وضعیت منابع آب سطحی و زیرزمینی منطقه و با بهره گیری از الگوریتم ژنتیک مدل مدیریتی برای مدیریت منابع آب حوضه با توجه به وضعیت خشک سالی در سال های مختلف ارائه گردید.