سیدعلیرضا واسعی - دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

روی آورد سیاسی امام سجاد (ع) در مقاطع مختلف زندگی، از جمله در شورش مدنیان علیه دستگاه حاکمیت اموی از مسائل مهم سیره آن حضرت است. او که در سنین جوانی، شهادت سخت نزدیکان و اسارت خاندانش را دیده بود، در ادامه زندگی خویش الگوی رفتاری ویژه ای را دنبال کرد، به ویژه آنچه در مواجهه با سیاست خودکامانه یزید از خود بروز داد. امام به رغم انتظار اولیه، نه تنها با دستگاه حکومت اموی مقابله نکرد، بلکه در اعتراض های مردمی علیه حاکمیت نیز ورودی نیافت و به تعبیر امروزیان سیاست عدم مداخله در پیش گرفت و به عنوان دانشمندی پارسا و پیشوایی زهدپیشه، بیشتر اوقات خویش را با انجام دادن کارهایی سپری کرد که با ذهنیت مردم زمانه و ادوار دیگر همسازی نداشت. این مقاله بر آن است تا ضمن تبیین رفتار امام، مبنای مواجهه ایشان با قضایای پیش آمده را بکاود و روی آورد سیاسی ایشان را، به ویژه در واقعه حره، تبیین کند. فرضیه نوشته آن است که امام با روحیه ای مسالمت آمیز، برای حفظ کرامت انسانی، صیانت از جان آدمیان و تحکیم جامعه انسانی، چنین سیاستی را برگزیده بود.

امام سجاد, حاکمیت یزید, واقعه حره, روی آورد سیاسی, انسجام جامعه, حفظ خون