فرشته محمدیان عمران - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران
محمدرضا ترکی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران

در میان جریان­های گوناگون ترانه­سرایی فارسی در فاصله تاسیس رادیو (۱۳۱۹) تا ۱۳۵۷، دو جریان ترانه سنت­گرا و ترانه نوین بیش از سایر جریان­ها به کلام ترانه اهمیت داده­اند. از این رو، محور اصلی این پژوهش بررسی تطور کلام ترانه فارسی از طریق تحلیل ترانه­های ده ترانه­سرای شاخص این دو جریان است. نتیجه پژوهش نشان می­دهد که ترانه­های سنت­گرای رادیویی، به ویژه ترانه­های گلها به دلیل وجود ضوابط خاص حاکم بر رادیو، تا مدت­ها بر شیوه و اسلوبی واحد سروده شده و به نوعی  ادامه­دهنده سنت­های شعر فارسی در قالب ترانه­اند؛ این در حالی است که ترانه­های نوین با تاثیرپذیری از شعر معاصر فارسی و تحولات سیاسی- اجتماعی زمان خود به مرور تغییرات سبکی مهمی را در ترانه ایجاد کرده­اند.

ترانه, کلام, ترانه سنت گرا, ترانه نوین, رادیو