اکرم السادات حسینی - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی واحد قم ، دانشگاه آزاداسلامی، قم، ایران tabassom.moshavere@gmail.com
مجید ضرغام حاجبی - استادیار گروه روانشناسی واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم ، ایران (نویسنده مسئول) zarghamhajebi@gmail.com
عباس حبیب زاده - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه قم ، ایران habibzade۲۰۰۸@yahoo.com
مریم احمدی فقیه - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی واحد قم ،دانشگاه آزاداسلامی، قم، ایران m.ahmadi.f@gmail.com

خانواده به عنوان اساسی ترین نهاد اجتماعی، در طول تاریخ بشری بر اثر عوامل گوناگون دست خوش تغییر شده است که یکی از این عوامل اشتغال زنان و تاثیر آن در تربیت فرزندان است. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای مسوولیت پذیری و انگیزه پیشرفت در نوجوانان(پسر و دختر) با مادران شاغل و خانه دار بود. روش تحقیق علی مقایسه ای و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه نهم شهرستان قم، در سال تحصیلی۹۵ ۹۴ بود که تعداد ۳۷۲ نفر از آنها (۱۸۶ دانش آموز با مادر شاغل و ۱۸۶ دانش آموز با مادر خانه دار،۱۸۶ دختر و ۱۸۶ پسر) با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه مسوولیت پذیری نوجوانان کرمی و نعمتی و انگیزه پیشرفت هرمنس بود. برای تحلیل داده ها از روش توصیفی(میانگین و انحراف معیار)وآزمون مانوا و آزمون تی مستقل استفاده شد. یافته ها نشان دادند که میانگین نمره کلی مسوولیت پذیری در نوجوانان با مادران خانه دار بیشتر از شاغل است و این تفاوت معنادار است(P<۰.۰۵). اما در مقایسه انگیزش پیشرفت، این تفاوت معنی دار نیست. ضمنا در مقایسه مسوولیت پذیری دختران و پسران، تفاوت در خرده مقیاس امانتداری معنادار بود(( P<۰.۰۰۱ که حاکی از بالاتر بودن میانگین امانتداری در پسران نسبت به دختران است. از لحاظ انگیزش پیشرفت تحصیلی نیز، این تفاوت معنادار بود(P<۰.۰۱) و میانگین نمره انگیزش پیشرفت تحصیلی در دختران بیشتر از پسران بود. بنابراین اشتغال مادران بر محیط خانواده خصوصا بر مسوولیت پذیری و انگیزه پیشرفت فرزندانشان تاثیر گذار است و با توجه به جنسیت نیز در مورد این متغیرها تفاوت وجود دارد.

مسوولیت پذیری, انگیزه پیشرفت, نوجوانان, مادران شاغل, مادران خانه دار