فاطمه عبداللهی - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
نادر نقشینه - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مریم صراف زاده - گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

امروزه با پیشرفت علم و فناوری، پایگاه های اطلاعاتی و استنادی بسیاری درسراسر جهان برای آسانی جست­ وجو و دسترسی به تولیدات علمی پدید آمده اند. پروانه های ثبت اختراع نیز از مهم­ترین انواع تولیدات علمی و فناورانه محسوب می شوند که حاوی اطلاعات ارزشمندی در باره اختراع و مخترعان آن، مالکان پروانه ثبت اختراع، رده های موضوعی مربوط به هر پروانه ثبت اختراع و غیره هستند که این اطلاعات اغلب در نشریات و سایر محمل های اطلاعاتی منتشر نمی شوند. پایگاه های اطلاعاتی ویژه پروانه های ثبت اختراع وجود دارند که اطلاعات آن­ها را گردآوری می کنند. دسترسی به برخی از آنان مانند پایگاه اداره ثبت اختراع و علامت تجاری ایالات متحده آمریکا و پایگاه سازمان جهانی مالکیت فکری رایگان و برخی دیگر همانند پایگاه Derwent نیازمند پرداخت حق اشتراک هستند.در سال های اخیر، برخی از پایگاه های اطلاعاتی و استنادی که معمولا به ارائه داده های مربوط به آثار علمی مانند مقاله، کتاب و سایر اختصاص دارند، پروانه های ثبت اختراع را نیز به مجموعه خود افزوده اند. این پایگاه ها به دو صورت رایگان و اشتراکی در دسترس هستند و امکان جست وجو به روش های مختلف مانند جست ­وجوی ساده، پیشرفته، معنایی یا بر اساس شماره پروانه ثبت اختراع، نام مواد و ترکیبات شیمیایی و سایرموارد را برای دست­یابی به اطلاعات مدنظر از پروانه های ثبت اختراع فراهم می کنند. پایگاه های یادشده با استفاده از ابزارهای پیشرفته، امکان دیداری­ سازی و تجزیه و تحلیل پروانه های ثبت اختراع و درک مسیر توسعه و تکامل فناوری های ویژه را فراهم می کنند. در مقاله حاضر، مهم­ترین پایگاه های اطلاعاتی ارائه­ دهنده اطلاعات پروانه های ثبت اختراع معرفی می­ شوند.

پروانه ثبت اختراع, مالکیت فکری, راهنمای جستجو, ممیزی پروانه ثبت اختراع, داده های منبع باز