علی اصغر سعدآبادی - استادیار پژوهشکده مطالعات بنیادین علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

    زمینه: علیرغم اهمیت روزافزون نوآوری اجتماعی، تعریفی مورد توافق و درکی منسجم که انجام پژوهش تجربی بر روی این مفهوم را تسهیل کند، وجود ندارد.     هدف: پژوهش حاضر در پی ارائه تعریفی یکپارچه و جامع از نوآوری اجتماعی است که بتواند به برداشت و درک مشترک و منطقی از آن کمک نماید.     روش: در فرآیند پژوهش، تحت تاثیر معرفت شناسی تعقلی و به منظور پیوند میان گزاره های انتزاع شده از روش تحلیلی- منطقی استفاده شده است.در این راستا، به منظور دستیابی به غنای نظری برای تدوین مدل نهایی، حداقل ۱۱۶ متن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. از بین این متون ۱۵ کتاب، ۳ سند و ۳۲ سایت مورد تایید نخبگان حوزه، ۶ پایان نامه و ۶۰ مقاله مورد تحلیل قرار گرفت. در ادامه گزاره های استخراج شده به وسیله روش دلفی فازی مورد خبره سنجی قرار گرفت.     یافته ها: علاوه بر ارائه مفهوم نوآوری اجتماعی، تمایز نوآوری اجتماعی از دیگر مفاهیم نوآوری و پخش و گسترش نوآوری اجتماعی، مدل نه مرحله ای شامل: ۱. شناسایی نیاز اجتماعی ۲. ایده­­پردازی و توسعه راه حل، ۳. ارزیابی ایده های منتخب و انتخاب، ۴. استقرار و آماده سازی زیرساخت ها، ۵. پیاده سازی راه حل، ۶. ایجاد حلقه بازخور و ارزیابی تاثیر، ۷. اجرا در مقیاس وسیع، ۸. نهادینه سازی، ۹. یادگیری و تکامل مورد اجماع خبرگان قرار گرفت.     نتیجه‎ گیری: پژوهش نشان داد که اگرچه پژوهشگرانی در دهه های اخیر بر روی نوآوری اجتماعی تاکید فراوانی داشته اند، اما این مفهوم هنوز هم در مقایسه با نوآوری فنی، مورد غفلت زیادی قرار گرفته است. بنابراین برای کشف مختصات نوآوری اجتماعی، این مفهوم در مجموعه ای جامع و مانع از گزاره های قطعی و مشخص خلاصه سازی کرد.

نوآوری اجتماعی, تبیین تحلیلی منطقی, دلفی فازی