جمشید روستا - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان
معصومه محقق - کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه شیراز

ایالت کرمان در طول ادوار مختلف تاریخ خود، همواره یکی از مناطق منحصربه فرد در تجمع پیروان ادیان، فرقه­ها و مذاهب گوناگون است. در این میان تاریخ حضور شیعیان اسماعیلی در این ایالت و شرح تلاش­ها و جنبش­های آنان جهت کسب قدرت سیاسی کرمان، از مسائل مهم و نیازمند واکاوی است؛ لذا جستار حاضر با کاربست روش توصیفی تحلیلی ضمن بررسی چرایی و چگونگی روند تحولات سیاسی، امنیتی و نظامی جنبش اسماعیلیان در ایالت کرمان تلاش دارد به این پرسش پاسخ دهد که روند چالش­های اسماعیلیان کرمان جهت دستیابی به اقتدار سیاسی- نظامی چگونه بوده است؟ اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش ازآن روست که برخلاف تحقیقات پیشین، فقط از دریچه ی فکری و مذهبی بدین فرقه نپرداخته؛ بلکه کوشیده است رویکرد امنیتی و نظامی قدرت­گیری آنان را نیز مورد واکاوی قرار داده و استحکامات دفاعی آن ها را نیز معرفی نماید. یافته­ها نشان می­دهد اسماعیلیان ساکن کرمان در طول دوره ی موردبررسی در این پژوهش، سه مرحله را پشت سر نهاده اند؛ مرحله­ اول به واسطه تلاش­های مخفیانه و آشکار خود در جهت کسب قدرت سیاسی به درگیری­های نظامی و سرکوب شدید آنان انجامید، مرحله­ دوم به واسطه شرایط سیاسی مذهبی پیش آمده مجبور به تقیه شدند و درنهایت در مرحله­ سوم توانستند برای چندی در راس قدرت سیاسی این ایالت قرار گیرند.  

کرمان, جنبش اسماعیلیه, اقدامات نظامی, امنیت, سیاست, استحکامات دفاعی