مریم دارستانی فراهانی
ناصر صفایی
عزیزاله علیزاده

   بیماری سپتوریوز برگی گندم از مهمترین بیماریهای گندم در جهان و ایران می­باشد که سالیانه خسارت فراوانی را به محصول گندم وارد می­سازد.  به منظور بررسی تنوع ژنتیکی جدایه­های ایرانی Septoria tritici، نمونه­های گندم آلوده از چهار استان خوزستان، گلستان، اردبیل و کرمانشاه جمع آوری و بررسی شد. از میان ۸۸ جدایه بدست آمده، ۲۶ جدایه بر اساس پراکنش جغرافیایی برای مطالعات بیماریزایی و  بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگر RAPD انتخاب شدند. تجزیه واریانس شدت بیماریزایی جدایه ها در سطح ۹۹ درصد (p<۰.۰۱) معنی دار بود و براساس مقایسه میانگین شدت بیماریزایی جدایه ها با استفاده از آزمون دانکن به ۵ گروه تقسیم شدند. در مطالعه تنوع ژنتیکی، از میان ۱۵ آغازگر تصادفی بررسی شده، شش آغازگر شامل؛ OPC۱۸ ، P۱۴ ، RC۰۹ ، R۲۸ ، OPA۰۴ ، Rotha۱۴ بر اساس وضوح باند و تکرار پذیری انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل خوشه­ای داده­های حاصل از الگوی باندی مربوط به این شش آغازگر تصادفی با استفاده از ضریب تشابه جاکارد و روش UPGMA جدایه­های Septoria tritici مورد بررسی را در سطح تشابه ۳۵ درصد، به ۸ گروه تقسیم نمود که بیانگر تنوع ژنتیکی بالا در این جدایه­ها می باشد و بر اساس تعداد کلاسترهای مربوط به جدایه ها، در منطقه اردبیل با ۳/۳۶ درصد بیشترین تنوع را نشان داد.  این اولین گزارش از بررسی تنوع ژنتیکی در جدایه­های S. tritici در ایران است.

بیماریزایی, تنوع ژنتیکی, Septoria tritici, گندم, RAPD-PCR