البرز وثوقی
مسعود توحیدفر
محمد سلوکی
مطهره محسن پور

با توجه به میزان خسارت ناشی از بیماری های قارچی، استفاده از تکنیک های بیوتکنولوژی برای تولید گیاهان مقاوم، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجایی که بیان ترکیبی از پروتئین های مربوط به بیماری زایی منجر به مقاومت چندژنی خواهد شد که از یک سو دوام مقاومت را به همراه داشته و از سویی دیگر باعث مقاومت به انواع گسترده ای از گونه های بیماری زا می گردد، لذا این پژوهش با هدف جداسازی ژن و ساخت سازه های پلاسمیدی چندگانه، حاوی سه گروه مهم از پروتئین های مربوط به بیماری زایی PR۱، PR۲ و PR۳، انجام گردید. ابتدا دو ژن دارای ویژگی های متفاوت از خانواده PR۱، با طراحی پرایمرهای اختصاصی، از ژنوم گیاه توتون جداسازی گردیدند و پس از آنالیزهای مربوط به صحت جداسازی ژن، طی مراحلی تحت پیشبر ۳۵S و پایانبر Nos در پلاسمید دوگانه pBI۱۲۱ کلون سازی شدند. در مرحله بعد، کلون سازی دو ژن ضدقارچی مهم دیگر، PR۲ (β-۱و۳-گلوکاناز) و PR۳ (کیتیناز)، تحت کنترل نواحی تنظیمی مستقل در ناحیه T-DNAی حامل مذکور، به دو صورت همسو و غیرهمسو به همراه PR۱، طی چندین مرحله انجام شد. انتظار می رود که حاملهای سه گانه حاصل از این پژوهش، علاوه بر ایجاد مقاومت پایدار به طیف وسیعی از عوامل بیماری زای قارچی، دارای پتانسیل ایجاد مقاومت به باکتری و سایر تنش های زنده و غیرزنده نیز باشند. در نهایت حامل های مذکور را می توان برای انتقال ژن به گیاهان مختلف با روش اگروباکتریوم و تفنگ ژنی مورد استفاده قرار داد.

پروتئینهای مربوط به بیماریزایی, کلونسازی ژن, کیتیناز, گلوکاناز, PR۱