بررسی کارآیی روش های مختلف برآورد رسوب معلق در ایستگاههای هیدرومتری موردی استان گلستان

معمولا انتقال جریان در مسیر رودخانه همراه با فرسایش و رسوبگذاری است. بنابراین در مباحث مهندسی رودخانه بررسی مقدار حمل رسوب از اهمیت ویژهای برخوردار است. به منظور افزایش دقت برآورد رسوب معلق روش های مختلفی پیشنهاد شده است که یکی از بهترین آنها دسته بندی داده ها به صورت های مختلف میباشد. در تحقیق حاضر نیز با روشهای USBR با دسته بندی سالانه، فصلی، ماهانه، حد وسط دستهها، دبی کلاسه، دوره مشابه هیدرولوژیکی، دوره کم آبی- پرآبی، وضعیت هیدروگراف جریان، QMLE ،MVUE ،FAO و Smearing اقدام به برآورد رسوب معلق در ۱۷ ایستگاه هیدرومتری منتخب استان گلستان با دورهی آماری بیش از ۳۰ سال شده است. پس از تعیین معادلات سنجه رسوب در روشهای مختلف، با مقایسه شاخص های آماری شامل ضریب همبستگی، ریشه میانگین مربعات خطا، ضریب تغییرات، نسبت اختلاف و انحراف استاندارد عمومی، مناسب ترین روش برآورد بار معلق انتخاب و بر آن اساس مقادیر دبی رسوب روزانه در طی دوره آماری تعیین گردید. در نهایت مقادیر برآورد شده از مدلهای مختلف با مقادیر اندازه گیری شده در طی یک دوره ۴۵ روزه از جریان، بوسیله شاخص آماری میانگین درصد خطای نسبی مقایسه گردید. نتایج این مطالعه نشان میدهد در ۱۲ ایستگاه روش حد وسط دسته ها بعنوان مدل بهینه (با متوسط ریشه میانگین مربعات خطای برابر با ۴۷۱۲۴ ) و در ۳ ایستگاه نیز بعنوان دومین مدل بهینه انتخاب شده است. بیشترین مقدار ریشه میانگین مربعات خطا در اکثر ایستگاههای هیدرومتری مورد مطالعه نیز مربوط به روشهای FAO  ( با متوسط ریشه میانگین مربعات خطای برابر با ۳۶۹۳۹۰ ) و  USBR سالانه (با متوسط ریشه میانگین مربعات خطای برابر با ۱۳۳۹۰۱ ) می باشد. با تفکیک داده ها به ۸۰ درصد برای آموزش مدل و ۲۰ درصد به منظور اعتبارسنجی مدل، نتایج متفاوتی با روشهای قبل که از تمامی ۱۰۰ درصد داده ها در آموزش مدل استفاده شده بود، حاصل نشد.

Keywords:

بار معلق , روش های هیدرولوژیکی , شاخص های آماری , استان گلستان