بهینه سازی بهره برداری از دریاچه ها و تالاب های حوضه آبریز اترک

برنامه ریزی تخصیص منابع آب در شرایط کمبود بویژه برنامه ریزی آب رودخانه اترک واقع در استان گلستان، با توجه به کاهش ورودی جریان از سمت خراسان شمالی از اهمیت خاصی برخوردار است. رودخانه اترک داخلی در محل روستای آق قلعه و در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری شرق مراوه تپه، از محدوده سیاسی استان خراسان شمالی خارج و به استان گلستان وارد می شود. این رودخانه پس از طی مسیر حدود ۱۵۵ کیلومتر در استان گلستان، در محل چات به رودخانه سومبار از خاک ترکمنستان ملحق می شود. از این نقطه به بعد بخش مرزی رودخانه اترک را در گلستان و به طول ۸۰ کیلومتر تشکیل می دهد که مرز آبی جمهوری اسلامی ایران و کشور ترکمنستان محسوب می شود. سهم هریک از دو کشور ازآب اترک طبق پروتوکل ۵۰% می باشد. برای این منظور برنامه ریزی منابع آب با نرم افزار WEAP انجام گردید. WEAP بر اساس معادلات پایه بیلان آبی عمل کرده و آن را می توان در سیستم های شهری، کشاورزی، حوضه های مستقل یا سیستم های رودخانه ای مرزی پیچیده به کار برد. علاوه بر این WEAP می تواند محدوده زیادی از مسائل مانند تحلیل نیاز هر بخش، حفاظت آب، حقابه ها و اولویت های تخصیص، شبیه سازی آب های سطح و زیرزمینی، بهره برداری از مخزن، تولید انرژی برقابی، روندیابی آلودگی، نیازهای اکوسیستم، ارزیابی آسیب پذیری و تحلیل منفعت- هزینه طرح را پوشش دهد. در این روش سناریوهای مختلف از جمله دوره های ترسالی، خشکسالی، متوسط، استفاده از سیلاب ها در ۱۵ سناریو بررسی و در هر سناریو میزان بهره برداری ماهانه و کمبودها مشخص گردید. نتایج نشان داد که با توجه به کاهش ورودی جریان به اترک داخلی، در صورت استمرار شرایط، حدود ۵۰% از تخصیص های انجام شده، محقق نخواهد شد.

Keywords:

نرم افزار WEAP , برنامه ریزی منابع آب , تخصیص آب , رودخانه اترک