نسرین کلاه چی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

از جمله موثرترین راهکارهایی که برای مدیریت میزان کربن پیشنهاد می شود ، افزایش میزان تجمع کربن به شیوه ترسیب کربن 1 است . ترسیب کربن بعنوان بخشی از چرخه کربن ، برای تشریح تبادل کربن میان جو ، اقیانوس ، زیست کره خشکی و رسوبات زمین شناسی به کار رفته و به ذخیره طولانی مدت کربن در اکوسیستمهای زمینی، زیرزمینی و اقیانوسها گفته می شود که منجر به کاهش یا تعدیل دی اکسیدکربن اتمسفری میشود . دراین تحقیق سعی برآنست که با اندازه گیری میزان کربن آلی در خاک ، گیاهان بوته ای و علفی چندساله ، ترسیب کربن در منطقه مطالعاتی مشخص گردد. برای تعیین کربن آلی خاک در 43 نمونه برداشت شده از عمق 0 تا 15 سانتیمتری از روش والکی بلاک و برای تعیین کربن آلی در گیاهان از روش سوزاندن استفاده گردید. . داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزارهای آماری excel و minitab و آزمون F تجزیه و تحلیل شد و میزان کربن آلی خاک ، کربن آلی گیاهان و روابط آنها با یکدیگر و پارامترهای محیطی ارائه گردید . نتایج بیانگر آنست که از میان 9 گونه مورد بررسی در 43 پلات مطالعاتی ، گونه Astragalus gosypinus دارای بالاترین میزان ترسیب کربن ( 369 کیلوگرم در هکتار ) و گیاه Echinophora platiloba (7کیلوگرم در هکتار) از کمترین میزان ترسیب کربن در بیوماس خود برخوردار بوده اند . دامنه تغییرات کربن آلی خاک نیز در کلیه پلاتها از 71/25 تا233/41 کیلوگرم در هکتار می باشد . با توجه به جدول همبستگی ویژگیهای خاک و گیاهان ، می توان بیان کرد که ماده خشک گیاهی با کربن آلی خاک ، وزن مخصوص ظاهری خاک ، رطوبت ثقلی ، میزان تولید گیاهی ، درصد پوشش گیاهی و درصد لاشبرگ در کلیه پلاتها همبستگی دارد و این میزان برابر 0/52=R می باشد . از طرفی کربن آلی خاک با وزن مخصوص ظاهری همبستگی ضعیفی داشت . با توجه به جدول تجزیه واریانس اختلاف معناداری ، بین میزان کربن آلی ترسیب شده خاک در شیبهای با جهت شمالغربی –شرقی و جنوبی- غربی مشاهده نشد اما در سطح پنج درصد ، بین میزان کربن آلی گیاهی در دو تیمار فوق اختلاف معناداری دیده شد.

ترسیب کربن ، چرخه کربن ، مرتع ، کربن آلی خاک ، کربن آلی گیاه