بررسی تاثیر جایگاه دفن بهداشتی زباله های شهر مهریس بر منابع آب زیرزمینی

در میان منابع آلاینده آب های زیرزمینی، دفع مواد زاید جامد به روش دفع در زمین (لندفیل) از منابع عمده آلاینده می باشد. مواد زائد جامد شهری دفن شده در زمین خود حاوی درصد بالایی آب هستند، چنانچه آب های سطحی نیز به درون آن نفوذ یابد، در اثر فعل و انفعالات شیمیایی و بیولوژیکی که در درون لندفیل رخ می دهد نهایتا زه آب آلوده ای تولید می شود که حاوی انواع عناصر سمی می باشد. شهر مهریز با وسعت تقریبی ۲۷ کیلومتر مربع بر اساس آمار سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان یزد در ارتفاع ۱۴۸۰ متر از سطح دریا قرار گرفته است. سیستم مدیریت مواد زائد جامد شهر مهریز در حال حاضر جمعیت ۳۰/۰۰۰ نفر را تحت پوشش دارد مقدار زباله تولیدی حدود ۲۲ تن می باشد که در مورد مراکز تولید، نحوه ذخیره سازی، حمل و نقل و نحوه دفن توضیح داده خواهد شد. این تحقیق یک مطالعه توصیفی مقطعی بوده و هدف آن، بررسی تاثیر جایگاه دفن زباله شهرستان مهریز بر آب پاه های پیرامون محل دفن زباله در شعاع ۵ کیلومتری بوده است. در راستای اجرای مطالعه، از محل دفن زباله شهر مهریز که در قسمت جنوب غربی این شهر و در فاصله ۱۲ کیلومتری از شهر مهریز قرار دارد بازدید به عمل آمد. مساحت محل دفن ۲۷/۷۳ هکتار می باشد. با توجه به هماهنگی به عمل آمده با دهیار و امور مطالعات شرکت سهامی آب منطقه ای و رفتن در محل پروژه تعداد ۱۰ حلقه چاه آب که شامل چاه آب آشامیدنی و چاه کشاورزی می باشد شناسایی و جهت تعیین کیفیت آب زیرزمینی منطقه در طی ۲ مرحله مورد نمونه برداری قرار گرفت. بررسی داده های حاصل از این مطالعه نشان داده است که ویژگی های کیفیت فیزیکی- شیمیایی آب چاه جواد صادقی نژاد به عنوان نزدیکترین چاه به محل دفن که دارای سطح ایستایی کمتری (حدود ۲۶ متر) نسبت به سایر چاه ها می باشد، دارای آلودگی کمتری از نظر پارامترهای سختی و بسیاری از فلزات سنگین در مقایسه با سایر چاه ها است. به علاوه در بعضی از چاه ها که دارای فاصله بیشتری تا محل دفن می باشند غلظت آلاینده های مختلف به ویژه نیترات و فلزات سنگین بالاتر از مقدار مشاهده شده در نزدیکتررین چاه به محل دفن است. لذا می توان نتیجه گیری کرد که هرچند نامناسب بودن شرایط آماده سازی و بهره برداری از محل دفن زباله شهر مهریز به ویژه عدم مدیریت شیرابه می تواند یکی از علل آلودگی آب های زیرزمینی منطقه باشد اما وجود مواد آلاینده دیگری در منطقه نیز قطعی است. لذا توضیح می گردد با توجه به داده های کیفی آب چاه های مورد مطالعه و بویژه در مواردی که آلودگی به نیترات (چاه حسین رحیمی) و یا فلزات سنگین بالا بوده است، مطالعات بیشتری در زمینه شناسایی منابع آلاینده صورت پذیرد.