مهسا تقوی - کارشناس ارشد گرافیک، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
مجید حیدری - استادیار گروه گرافیک، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

بیان مسئله: استعاره در دهه­ های اخیر در زمینه­ های گوناگون از زبان و ادبیات گرفته تا فلسفه و زیبایی­شناسی، موردمطالعه قرار گرفته است. مطالعات استعاره تاکنون با رویکردهای مختلف معناشناسانه، شناختی، عملگرا و بدیع انجام شده­اند. بااین وجود پژوهش­ های اندکی به بررسی حضور انواع استعاره و بیان استعاری در رسانه ­های هنری مختلف پرداخته­اند. پوستر به عنوان یکی از پرکاربردترین رسانه های هنری، از ابتدا شامل عناصر تصویری و نوشتاری بوده است. طراحان همواره این عناصر را به صورت مکمل در یک اثر به کار می­برده است. اما نکته قابل توجه این است که طراحان معاصر به ویژه در دهه ۹۰، با حذف تصویر از پوستر و به کاربردن نوشتار به عنوان عنصر اصلی، بیشتر به طراحی پوستر­های نوشتار-محور روی آورده ­اند. حضور نوشتار به عنوان سوژه اصلی در اثر را می­توان از منظر انواع روابط استعاری که با مفهوم پوستر ایجاد می ­کند موردمطالعه قرار داد.هدف مقاله: هدف از این مقاله تحلیل استعاری نوشتار فارسی و یافتن روابط استعاری میان نوشتار و دیگر عناصر تصویری از طریق تحلیل «بیان استعاری واسازی» در حروف ­نگاری پوسترهای فارسی دهه ۹۰، به ویژه پوسترهای نوشتار-محور گالری طراحان آزاد بوده است.سوال مقاله: استعاره واسازی چه بیان هنری در حروف نگاری پوستر می­ یابد؟روش تحقیق: در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، اطلاعات و داده ­های مورداستفاده از منابع کتابخانه ­ای جمع آوری شده است.نتیجه­ گیری: در نهایت نتایج حاصل از تحلیل آثار نشان داد که می­ توان «بیان استعاری واسازی» را به عنوان یک الگوی پرکاربرد توسط طراحان معاصر به شمار آورد. بیان استعاری واسازی موجب تغییر شکل نوشتار به نفع معنا و ایده اصلی اثر شده و نوشته را از ساختار اصلی و کلیشه ­ای خود خارج می ­کند. در واقع می ­توان شناسایی سوژه شدن حروف در طراحی نوشتار و ازهم پاشیدگی حروف در جریان بازنمایی مفاهیم دیگر را از مهم ­ترین نتایج مقاله حاضر به شمار آورد.

بیان استعاری, استعاره واسازی, حروف نگاری, نوشتار فارسی