زرنگار اخوان - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج،
علیرضا فلاح - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب کرج،
شکوفه رضایی عمرآبادی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد

تغذیه صحیح یکی از اصول اولیه دستیابی به کشاورزی پایدار است. متاسفانه در کشور ما تا چند سال گذشته تنها به استفاده از دو عنصر ازت و فسفر و گاهی نیز پتاسیم توجه می شد و از سایر عناصر که برای رشد و نمو گیاه و تولید عملکردهای بالا ضروری می باشند، غفلت می گردید. به منظور بررسی تاثیر گوگرد و مایه تلقیح باکتری تیوباسیلوس بر قابلیت جذب عناصر کم مصرف خاک، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد کرج واقع در ماهدشت بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 15 تیمار شامل 5 سطح گوگرد عنصری (200، 400 ، 600 ، 800 ، 1000 kg/ha ) و 3 سطح تیوباسیلوس (بدون مایه تلقیح، 5 و 10 گرم مایه تلقیح، با جمعیت 107 باکتری در گرم مایه تلقیح) با سه تکرار در سال 88-89 به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین تیمارها از نظر قابلیت جذب آهن، روی، مس و منگنز تفاوت معنی داری وجود داشت. اثر متقابل گوگرد و باکتری تیوباسیلوس در قابلیت جذب عناصر آهن، روی و مس در سطح 1% و منگنز در سطح 5% معنی دار بود. متوسط آهن، روی، مس و منگنز قابل جذب در تیمارهای بدون تلقیح به ترتیب 13/03 ، 2/503 ، 3/057 ، 26/07 میلی گرم در کیلوگرم بوده در حالیکه این مقدار در تیمارهای تلقیح شده به ترتیب 14/01 ، 3/87 ، 3/6 ، 36/45 میلی گرم در کیلوگرم بودند و با اثر متقابل گوگرد و باکتری نسبت به مقدار حداقل کود، به ترتیب 63/72 ، 161/7 ، 45/15 و 73/35 درصد افزایش نشان دادند. گیاه نیز در جذب این عناصر افزایش معنی داری نشان داد.

باکتری تیوباسیلوس، عناصرکم مصرف، کود بیولوژیک، گوگرد، مایه تلقیح