بررسی تاثیر گونه های درختی فضای سبز شهری در تعدیل دما و رطوبت نسبی محیط پیرامونی (مطالعه موردی: پارک جنگلی آبیدر در سنندج)

افزایش دمای محیط شهری یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی در شهرها است. هدف از این تحقیق اهمیت تیپ های مختلف درختی به عنوان راهکاری جهت تعدیل دما و سپس پیشنهاد کشت گونه های تعدیل کننده دما در شرایط سازگار شهری می باشد. جهت این کار ابتدا در هر کدام از تیپ های درختی موردنظر (چنار، زبان گنجشک، اقاقیا، سرونقره­ای و کاج) و یک منطقه بدون پوشش درختی با شرایط فیزیوگرافی مشابه به عنوان منطقه شاهد، اندازه گیری های دما و رطوبت در چهار جهت اصلی و مرکز هر توده در دو فصل تابستان و زمستان به­ وسیله دماسنج و رطوبت سنج دیجیتال، در پنج تکرار انجام گرفت. نتایج آزمون t مستقل برای مقایسه میانگین پارامترهای دمایی نشان­داد که در مناطق با پوشش گیاهی و شاهد، تفاوت معنی­داری بین میانگین پارامترهای دمایی وجود دارد. به­ طوری­که مناطق دارای پوشش گیاهی در مقایسه با مناطق شاهد در شرایط مساوی هوا و شرایط فیزیوگرافیکی در تابستان ۴۸۸۵/۶ درجه سانتی گراد خنک تر و در زمستان ۱۴/۳ گرم تر از محیط پیرامونی می باشند. نتایج آزمون توکی نشان داد که از بین گونه های مورد بررسی، گونه چنار بیشترین میزان کاهش دما (دمای لحظه ای، کمینه و بیشینه دما) در فصل تابستان به ترتیب به­میزان ۸۵/۱۰، ۹۵/۱۱ و ۲۵/۱۱ درجه سانتی گراد و گونه سرو نقره ای بیشترین میزان افزایش دما (دمای لحظه ای، کمینه و بیشینه دما) در فصل زمستان به­ترتیب با مقادیر ۴۲/۷، ۲۵/۴ و ۰۲۱/۷ سانتی گراد را نسبت به محیط اطراف دارا می باشد. کل مساحت توده های مورد مطالعه ۴۸/۲ هکتار محاسبه شد که به ­ازای این میزان هکتار در فصل تابستان ۴۸/۶ درجه دمای هوا کاهش و ۱۴/۳ درجه در فصل زمستان دمای هوا افزایش یافت. لذا با افزایش هر هکتار فضای سبز از نوع گونه های مناسب ۶۱/۲ درجه کاهش دما در تابستان و ۲۶/۱ درجه افزایش دما در زمستان را داریم. نتایج نشان­داد که نوع پوشش گیاهی می توانند اثر قابل توجهی بر اقلیم شهری داشته باشند.

Keywords:

Urban green space , Urban climate , Abidar forest park , فضای سبز شهری , اقلیم شهری , پارک جنگلی آبیدر