طبقه بندی عرصه های جنگلی حفاظت شده برای طراحی شبکه جاده (مطالعه موردی: منطقه رویشی ارسباران)

شبکه جاده از ارکان مهم برای مدیریت پایدار بوم­ سازگان جنگلی است. از طرفی با رعایت مسائل زیست ­محیطی و اصول فنی در طراحی جاده می توان کارایی و کیفیت طراحی را بهبود بخشید. لذا این مطالعه با هدف تعیین قابلیت منطقه حفاظت شده ارسباران برای عبور جاده و راه های ارتباطی به ­منظور استفاده در مدیریت منطقه انجام گرفت. بدین منظور پس از شناسایی معیارهای شیب، جهت، ارتفاع، بافت خاک، سنگ شناسی، حساسیت به فرسایش، تراکم پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه و فاصله از جاده موجود با استفاده از منابع به­ عنوان معیارهای موثر بر طراحی جاده و تهیه لایه های اطلاعاتی، نقشه های تهیه شده با روش منطق فازی استانداردسازی شدند. سپس معیارها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن دهی و در نهایت جهت تهیه نقشه شایستگی جاده سازی با روش ترکیب وزن دهی خطی (WLC) در نرم ­افزار ArcGIS رویهم گذاری شدند. با توجه به نتایج بهدست آمده، معیار شیب بیشترین وزن (۲۸۹/۰) و معیار ارتفاع کمترین وزن (۰۳۳/۰) را به خود اختصاص دادند. در نهایت منطقه به چهار کلاس با قابلیت کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد جهت عبور شبکه جاده طبقه بندی شد، که منطقه با قابلیت متوسط بیشترین درصد (۸۳/۴۹%) را برای عبور جاده دارا می باشد. مطالعه حاضر قابلیتهای GIS و AHP را با توجه به مسائل اقتصادی و زیست­محیطی برای تهیه نقشه قابلیت جاده سازی جهت استفاده برای مکانیابی جاده در منطقه ارسباران به اثبات رساند.

Keywords:

Multi-criteria decision making , Analytical hierarchy process , Road possibility , Sustainable management , Fuzzy logic , تصمیم گیری چندمعیاره , فرایند تحلیل سلسله مراتبی , قابلیت عبور جاده , مدیریت پایدار , منطق فازی