معرفی فلور، اشکال زیستی و پراکنش جغرافیایی گونه های گیاهی ذخیرگاه زیست کره ارسباران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایلگنه چای و کلیبرچای)

منطقه ارسباران در شمال­غرب کشور و شمال استان آذربایجان­ شرقی قرار دارد. عمده جنگل­های منطقه ارسباران در چهار حوضه هیدرولوژیک کلیبرچای، ایلگنه­ چای، حاجیلرچای و سلن­ چای واقع شده است. بررسی انجام شده نشان داد تعداد ۱۰۷ گونه متعلق به ۷۴ جنس و ۳۹ تیره از  گیاهان آوندی بود، که از میان آنها دولپه ­ای­ ها با ۳۲ تیره غنی­ ترین گروه هستند. تک لپه ­ای­ ها با چهار تیره و بازدانگان با دو تیره از نظر فراوانی به­ ترتیب در ردیف دوم و سوم قرار دارند و یک خانواده با یک جنس و یک گونه نیز از نهانزادان آوندی مشاهده شد. تیره­ های باقلائیان (Fabaceae) با ۱۸ گونه، کاسنی (Asteraceae) با ۱۳ گونه، گل سرخ (Rosaceae) با هشت گونه، نعناعیان (Lamiaceae) با شش گونه و گندمیان (Poaceae) با شش گونه به عنوان مهم­ترین خانواده­ های گیاهی از نظر سهم گونه ­های گیاهی هستند که در مجموع ۴۷/۶۳درصد از کل گونه ­ها را شامل می­ شوند. اشکال زیستی گیاهان منطقه شامل همی کریپتوفیت ها با ۴۲ گونه، فانروفیت­ ها با ۲۶ گونه، تروفیت­ ها با ۲۵ گونه کریپتوفیت­ ها با ۱۱ گونه و کامه­فیت­ ها با سه گونه؛ که بین تیره­ها گل سرخ بیشترین تعداد فانروفیت، نخودها بیشترین تعداد تروفیت­ها، کاسنی بیشترین تعداد همی­کریپتوفیت ها، نعناع بیشترین تعداد کامه­فیت­ ها و گرامینه بیشترین تعداد کریپتوفیت­ ها را دارا هستند. طبق تقسیم ­بندی­ های انجام شده بر اساس سیستم رانکایر، همی­کریپتوفیت­ها با داشتن ۲۵/۳۹ درصد سهم از تعداد کل گونه­ ها شکل ­زیستی غالب منطقه را تشکیل می ­دهند که به­ ترتیب بعد از آن فانروفیت­ ها با ۲۴/۲۹ درصد و تروفیت ­ها با ۲۳/۳۶ درصد و کریپتوفیت­ ها با ۱۰/۲۸ درصد و کامه­فیت­ ها با ۲/۸۰ درصد در مرتبه­ های بعدی قرار دارند. نتایج حاصل از تعیین کوروتیپ گیاهان منطقه نشان داد که گیاهان با پراکنش جغرافیایی ایرانی- تورانی با ۵/۳۴ درصد، ایرانی- تورانی، اروپا- سیبری با ۳۰/۵ درصد مهم­ترین گروه­های منطقه هستند.  

Keywords:

Plant vegetation , Life forms , Geographical distribution , Arasbaran region , پوشش گیاهی , شکل زیستی , پراکنش جغرافیایی , طبقه ­بندی رانکایر , منطقه ارسباران