اثرات بلندمدت آتش سوزی بر ترکیب گونه های چوبی و تجدید حیات طبیعی آنها در جنگل های هیرکانی (مطالعه موردی: جنگل لساکوتی تنکابن، استان مازندران)

     این پژوهش اثرات طولانی ­مدت آتش­ سوزی بر ترکیب درختان و زادآوری طبیعی در جنگل­ های لساکوتی تنکابن را ۱۸ سال پس از وقوع آتش­ سوزی مورد بررسی قرار داد. در هر یک از دو منطقه آتش­ سوزی شده و آتش ­سوزی نشده ۳۰ قطعه نمونه ۱۰۰۰ متر مربعی به روش تصادفی-سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری ۱۵۰ × ۱۰۰ متر تراکم و قطر برابر سینه درختان و تراکم گونه­ های درختچه ­ای و زادآوری برداشت شد. نتایج نشان داد که آتش­سوزی ساختار ناهمسال جنگل را تغییر داده است. آتش سوزی در این قسمت از جنگل باعث تغییر ساختار از ناهمسال به همسال نامنظم گردید، و با از بین بردن درختان کم قطر و جایگزین نمودن زادآوری گونه­ های سایه ­پسند و مرغوب، سبب دور شدن جنگل از حالت اولیه شده است. آتش ­سوزی با تغییر در ترکیب جنگل، جنگل خالص راش را به جنگل آمیخته تبدیل کرده است که علاوه بر گونه راش، گونه ­های ممرز، لور، پلت، کرکف، شیردار، کرب، گیلاس وحشی، ون، بارانک و اوری نیز حضور پیدا کردند. نتایج نشان داد که آتش ­سوزی باعث کاهش تعداد در هکتار درختان در منطقه آتش­ سوزی شده شد (۰۲/۱۳۰ در آتش ­سوزی شده و ۷۱/۲۳۶ در آتش ­سوزی نشده) و از نظر میانگین تعداد در هکتار زادآوری باعث افزایش تراکم گونه ­ها شد (۱۷۶۵ در آتش­ سوزی شده و ۱۲۸۳ در آتش سوزی نشده). بین دو منطقه از نظر تراکم درختچه ­ها نیز اختلاف معنی­ داری مشاهده شد به طوری که تراکم در منطقه آتش ­سوزی شده  (۲/۲۵۰) بیشتر از آتش ­سوزی نشده (۷۷/۱۹۳)  بود. با توجه به شرایط منطقه مورد مطالعه، اجرای عملیات پرورشی می­ تواند باعث بهبود وضعیت ترکیب و تنوع زادآوری شود.

Keywords:

Beech , Fire , Forest Structure , Tonekabon , Upland , ساختار جنگل , آتش سوزی , جنگل بالادست , راش , تنکابن