علیرضا معصومی - سرپرست پروژههای پژوهشی محیط زیست و حفاظت صنعتی، مناطق نفتخیز جنوب، اه
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد - مرکز تحقیقات فناوریهای زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور، اه

با توجه به گستردگی و پیچیدگی عملیات استخراج، انتقال و فرآورش نفت و گاز در مناطق نفتخیز جنوب و نیاز مبرم به حفظ و توسعه این عملیات در شرایط کنونی، نگهداری و تدارکات کالا امری بسیار مهم و حیاتی در این صنعت بشمار می آید. مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع نفت و گاز و از آنجمله صنعت حفاری نقش بسزایی در استخراج و استمرار حرکت تولید نفت دارند. در این تحقیق مواد شیمیایی موجود در انبار ها که بدلایل مختلف مورد استفاده قرار نگرفته اند، شناسایی شده و بر اساس مقررات RCRA طبقه بندی گردیده اند. در حال حاضر هیچگونه روشی برای شناسایی مواد شیمیایی فاسد شدنی در انبارها وجود ندارد. تعداد 35 ماده شیمیایی فاسد شده یا از تاریخ مصرف گذشته از بین 146 نوع ماده شیمیایی مختلف که در انبارها نگهداری می شوند شناسایی گردید و مشخص شد که اکثر این مواد در عملیات حفاری کاربرد دارند. کل مواد شیمیایی فاسد شده یا از تاریخ مصرف گذشته به مقدار 1528900 کیلوگرم مواد زائد جامد و 436400 لیتر مواد زائد مایع می باشند. از این مقدار 32/30 % مواد زائد جامد خطرناک و 86/43 % مواد زائد مایع خطرناک می باشند. مواد زائد شناسایی شده شامل 182200 کیلوگرم مواد سرطان زا، 124900 کیلوگرم مواد سمی و خورنده، 81000 لیتر مواد اشتعال زا و خورنده، 79000 کیلوگرم مواد سمی و سرطان زا، 75000 کیلوگرم و 67400 لیتر مواد اکسید کننده، 25000 لیتر مواد اشتعال زا و سمی، 8000 لیتر مواد اشتعال زا، 6000 لیتر مواد جهش زا، سمی و اشتعال زا، 4000 لیتر مواد جهش زا و 2500 کیلو گرم مواد خورنده شناسایی گردیدند. همچنین 1065300 کیلوگرم و 245000 لیتر از مواد زائد شناسایی شده جزء مواد زائد غیر خطرناک طبقه بندی گردیدند.

عملیات استخراج، تدارکات کالا، RCRA، مواد زائد خطرناک، عملیات حفاری، مواد خورنده