بررسی ارزش غذایی پودر گوجه فرنگی جهت استفاده در جیره نشخوارکنندگان

مقدمه:امروزه در مطالعات بسیاری، امکان استفاده از محصولات فرعی کارخانه های صنایع تبدیلی مانند انواع تفاله ها وکنجاله ها و پودرها، در تغذیه دام و طیور مورد آزمایش قرار گرفته است. این امر موجب صرفه جویی در انرژی و هزینه های لازم برای خارج کردن این مواد از محیط زیست انسانی و ایجاد آلودگی های زیست محیطی خواهد شد. یکی از این محصولات، پودر گوجه است که از ویژگی های بسیار مهم این محصول، میتوان به درصد پروتئین مناسب آن برای دام وطیور اشاره کرد. به گونه ای که در جیره بدون پودر و پودر گوجه تفاوت معنی داری در میزان تولید شیر در گاو و گوسفند و همچنین ماندگاری گوشت پس از کشتار طیور وجود دارد. از این رو در این مطالعه تصمیم گرفتیم که با بررسی آنالیز شیمی پودرگوجه فرنگی مورد استفاده در کارخانجات خوراک دام و تعیین میزان دقیق موارد مورد نظر، ارزش غذایی این محصول را مشخص کرده و به بررسی تاثیر استفاده از آن در تغذیه گاوهای شیری و میزان انرژی متابولیسم و انرژی شیرواری خوراک بپردازیم.مواد و روش ها:در این مطالعه ،پس از اخذ نمونه از پودر گوجه و ارسال آن به آزمایشگاه فاکتورهای بسیاری نظیر درصد رطوبت، ماده خشک، چربی خام، پروتئین خام، فیبرخام، خاکستر، نمک، کلسیم، فسفر، مجموع مواد قابل هضم و همچنین انرژی قابل هضم و انرژی متابولیسمی این محصول را مطابق با روش های AOAC اندازه گیری کرده و مورد مطالعه قرار دادیم. سپس در کارخانه خوراک دام ، دو نمونه خوراک گاو شیری با ۲ جیره متفاوت تولید شد. خوراک اول(به عنوان نمونه شاهد) فاقد پودر گوجه و خوراک دوم دارای مقادیر %۶ پودر گوجه بود.این نمونه خوراکها نیز به منظور بررسی آنالیز شیمی و انرژی خوراک ( شامل انرژی متابولیسمی، انرژی قابل هضم، مجموع مواد قابل هضم، انرژی شیرده ی و عصاره عاری از نیتروژن ) به آزمایشگاه ارجاع داده شد و نتایج حاصله مورد بررسی قرار گرفت.نتایج و بحث : به طور کلی در این آزمایش، درصد فاکتورهای مورد نظر شامل رطوبت، ماده خشک، چربی خام، پروتئین خام، فیبرخام، خاکستر، نمک، کلسیم، فسفر، مجموع مواد قابل هضم (TDN) و همچنین انرژی قابل هضم (DE)و انرژی متابولیسمی (ME)مطابق جدول به ترتیب ۴/۳۶± ۰/۲۱ ، ۹۵/۶۴ ، ۷/۰۳±۰/۲۷ ، ۲۰/۶±۰/۷۲ ، ۶۳/۸۴±۰/۲۸ ، ۴/۱۷±۰/۰۷۹ ، ۰/۴۶±۰/۱۴ ، ۰/۷۳±۰/۰۱۲ ، ۰/۵۱±۰/۰۰۹۶ ، ۶۱/۶۱ ،۲۷۱۶ ، ۲۲۹۳ به دست آمد. طبق مطالعات قبلی، پروفیل اسیدهای آمینه در دو منبع گیاه ی کنجاله سویا و تفاله گوجه فرنگی عموما مشابه هم هستند. به طوری که هر دو در میزان اسید آمینه متیونین محدودیت دارند و میزان اسیدآمینه لیزین به نسبت سایر پروتئین های گیاه ی در این دو منبع گیاه ی قابل ملاحضه میباشد.نتیجه گیری کلی:نتایج این تحقیق نشان میدهد که پودر گوجه فرنگی دارای مقادیر مناسبی از پروتئین،لیزین است. مشاهده شد در اثر استفاده از پودر گوجه در ترکیب خوراک دام، میزان انرژی متابولیسمی، انرژی قابل هضم، مجموع مواد قابل هضم، انرژی شیرده ی افزایش مشخص و معنیداری می یابد.

Keywords:

انرژی متابولیسمی , آنالیز شیمی , خوراک دام , گاو شیری هلشتاین