اثرات سلامتی و بهره وری ناشی از افزودن گیاه شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra) به خوراک دام و طیور

مقدمه: شیرین بیان یکی از گیاهان دارویی مهم در دنیا است که در ایران هم از سالیان دور استفاده می شد. نام علمی آن .Glycyrrhiza glabra L است و یکی از مهم ترین گیاهان دارویی بومی ایران است که به میزان قابل توجه ی از آن صادر می شود. این گیاه دارای اثرات بیولوژیکی متنوعی است که می توان ماده اصلی این گونه، ترکیبی به نام اسید گلیسیریزیک یا گلیسیریزین با شیرینی۳۰ تا ۵۰ برابر ساکارز است که در صنایع دارویی، غذایی و دخانیات کاربرد دارد.مواد و روش ها: اطلاعات مربوط به اثرات شیرین بیان بر سلامتی و بهره وری دام و طیور با استفاده از جستجو در پایگاه های علمی اینترنتی فارسی و انگلیسی به دست آمد و بر اساس نتایج به دست آمده از مطالعات قبلی، نتیجه گیری کلی در مورد اثرات استفاده از عصاره شیرین بیان به عنوان مکمل غذایی، استنباط گردید.نتایج و بحث: مطالعات نشان داده اند که استفاده از سطوح اسانس شیرین بیان تاثیری بر عملکرد جوجه های گوشتی ندارد ولی موجب افزایش پایداری گوشت در برابر اکسیداسیون میشود. تفاوت بین تعداد گلبول های سفید خون، هتروفیل، لنفوسیت، گلبول های قرمز خون، منوسیت، نسبت هتروفیل به لنفوسیت و هماتوکریت در پرندگان آزمایشی تیمارهای مختلف مشاهده نشده است . سطوح مختلف اسانس شیرین بیان بر میزان TG، HDL، LDL، کلسیم، فسفر، آلکالین فسفاتاز، آلبومین و آمیلاز سرم تاثیر معنیداری نشان نداده است. همچنین تغذیه مرغها با جیره حاوی عصاره شیرین بیان باعث افزایش تولید تخم مرغ، افزایش کیفیت پوسته و کاهش چربی حفره بطنی می شود. تغذیه مرغها با جیره حاوی ۴ گرم بر کیلوگرم عصاره شیرین بیان باعث افزایش تولید تخم مرغ و کیفیت پوسته می شود. مصرف جیره حاوی ۲ گرم بر کیلوگرم عصاره شیرین بیان، احتمالا چربی حفره بطنی را کاهش میدهد. همچنین استفاده از اسانس شیرین بیان در جیره جوجه های گوشتی، غلظت مالون دی آلدهید را در گوشت ران کاهش می دهد .(P<۰/۰۵) در مقایسه تاثیر آنتی بیوتیک ها و عصاره شیرین بیان، پرندگانی که در جیره خود آنتی بیوتیک دریافت کردند کمترین جمعیت لاکتو باسیلها و ای کلای را در مقایسه با سایر تیمارها در ایلئوم خود داشتند .(P<۰/۰۵) با این حال جمعیت لاکتوباسیل ها در روده پرندگان دریافت کننده اسانس شیرین بیان تمایل به افزایش دارد. در برخی مطالعات مقدار پروتئین خام تفاله بین ۳/۳ تا ۸/۹ درصد، الیاف خام را ۳۶ تا ۴۳/۳ درصد و چربی خام را ۳/۵ درصد گزارش کرده اند که این میزان نسبت به کاه بیشتر است و می تواند دلیل ترجیح این ماده نسبت به کاه در جیره دام باشد.نتیجه گیری کلی: از شیرین بیان می توان در جیره دام و طیور برای افزایش بهره وری تولید گوشت و شیر استفاده کرد و همچین این گیاه می تواند در مواردی با صلاحدید متخصصان امر برای درمان یا پیشگیری از بیماری ها به جیره حیوانات اضافه شود.

Keywords:

شیرین بیان , بهره وری , گیاهان دارویی , سلامت دام و طیور