کامران بهرامپور - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشگاه بیرجند
سیدمحمد حسینی - دانشیار گروه علوم دامی ، دانشگاه بیرجند
حسن محبوبی نیک - دانشجوی کارشنارسی ارشد، گروه علوم دامی، دانشگاه بیرجند
بهبود غفاری - دانشجوی دکتری، گروه علوم دامی، دانشگاه بیرجند

مقدمه: یکی از موانع صنعت مرغداری در مناطق گرم جهان وقوع تنش گرمایی است. درجه حرارت بالا موجب تحمیل تنش شدید به پرندگان شده و به کاهش عملکرد منجر میشود. نقش موثر ویتامین E در کاهش اثرات تنش گرمایی سالیان است که توسط محققین به ثبت رسیده است. عناب بعنوان یک گیاه دارویی با خواص بالا میباشد که خاصیت پاداکسندگی دارد و با اثر بر رادیکالهای آزاد هیدروکسیل و سوپراکسید مانع از پراکسیداسیون غشای سلولی میشود. لذا این مطالعه به منظور بررسی میوه عناب و ویتامین E بر شاخصهای خونی جوجه های گوشتی در شرایط تنش گرمایی انجام شد.مواد و روشها: این طرح با ۴۵۰ قطعه جوجه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی بصورت یک آزمایش فاکتوریل ۳×۳ با ۹ تیمار شامل سه سطح ویتامین E (صفر و ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم درکیلوگرم جیره) و سه سطح پودر میوه عناب (صفر و ۶ و ۸ درصد جیره) و پنج تکرار و هر کدام شامل ۱۰ پرنده در هر تکرار اجرا شد. در ۲۵ روزگی با شروع تنش گرمایی، پرنده ها به مدت هشت ساعت در روز ۹:۰۰) صبح الی ۱۷:۰۰ بعدازظهر) در معرض دمای ۳۴ ± ۲ درجه سانتیگراد قرار گرفتند. در انتهای آزمایش ۴۲)روزگی) دو پرنده از هر تیمار انتخاب و خونگیری شدند. نمونه ها برای تعیین غلظت شاخص های خونی به آزمایشگاه فرستاده شدند.نتایج و بحث: پرندگان تغذیه شده با ۸ درصد پودر میوه عناب، بیشترین مقدار گلبول قرمز و هموگلوبین را داشتند .(P<۰/۰۵) همچنین سطح ۸ درصد پودر میوه عناب بطور معنیداری باعث کاهش مقدار آسپارتات آمینو ترانسفراز گردید .(P<۰/۰۵) پرندگانی که سطح ۲۰۰ میلی گرم ویتامین E را دریافت کرده بودند، دارای بیشترین مقدار هموگلوبین و هماتوکریت و کمترین میزان فعالیت آسپارتات ترانسفراز بودند .(P<۰/۰۵) پرندگانی که جیره حاوی ۸ درصد پودر میوه عناب همراه با ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم ویتامین E دریافت کرده بودند، مقدار گلبول قرمز بیشتری نسبت یه تیمار شاهد داشتند .(P<۰/۰۵) پرندگانی که جیره حاوی ۲۰۰ میلی گرم ویتامین E همراه با ۶ و ۸ درصد پودر میوه عناب دریافت کرده بودند، مقدار هماتوکریت بیشتری نسبت یه تیمار شاهد داشتند .(P<۰/۰۵) پرندگانی که جیره حاوی ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی گرم ویتامین E همراه با ۸ درصد پودر میوه عناب دریافت کرده بودند، مقدار آسپارتات آمینو ترانسفراز کمتری نسبت یه تیمار شاهد داشتند .(P<۰/۰۵) بطور کلی نتایج نشان داد استفاده از ویتامین E و عناب در جیره تا حدودی از بروز اثرات تنش در شاخصهای خونی و پرنده ممانعت به عمل آورده است.

عناب، ویتامین E، آسپارتات آمینوترانسفراز، تنش گرمایی، جوجه گوشتی.