رضا الهامی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه تبریز
کاظم ذبیحی قراداغلو - دبیر الهیات آموزش و پرورش عشایری شهرستان کلیبر، دانشجوی ارشد فقه و حقوق اسلامی دانشگاه تبریز

هرچند قانون جرایم رایانه ای برای افرادی که فایلهای شخصی افراد را در فضای مجازی نشر می دهند مجازاتی تعیین کرده است اما این مجازات چندان راه گشا نیست و لازم است اقدامات پیش گیرانه صورت گیرد بهمین خاطر در این مقاله به نهادهای فقهی که در اصلاح رفتار فرد و جامعه موثر است پرداخته می شود تا مانع وقوع جرایم رایانه ای شود. روش مقاله از نوع کتابخانه ای می باشد. نهاد هایی که در اصلاح فرد و جامعه نقش آفرینی می کنند دو گونه هستند نهاد های کیفری ) پلیس،دادگاه ، حدود و تعزیرات«من جمله زندان »و نهادهای فقهی که به صورت غیر کیفری)خانواده ، دولت ،نهاد امر به معروف ونهی از منکر ، نظارت و کنترل اجتماعی ، صله رحم ، نقش موثر اخلاق ( در پیشگیری و اصلاح رفتار فرد و جامعه موثر هستند.از دیدگاه فقه به کارگیری آموزش ها و کنترل اجتماعی و... در اصلاح رفتار فرد و پیشگیری از جرایم بیش از روشهای کیفری موثر هستند

جرم ، پیشگیری ، اصلاح رفتار ، پیشگیری کیفری ، پیشگیری غیر کیفری